Ekim ayında düzenlenen Cumhurbaşkanlığı seçimlerini adada federal çözüm yanlısı genç sosyal demokrat aday CTP'li Dr. Tufan Erhürman'ın kazanmasının ardından yeniden gündeme gelen Kıbrıs müzakereleri, önceki gün (20 Kasım 2025) gerçekleştirilen liderler arası görüşme sayesinde yeni bir ivme yakaladı. Birleşmiş Milletler Kıbrıs Özel Temsilcisi'nin konutunda düzenlenen toplantıda, Aralık ayında BM temsilcisi Maria Angela Holguin ile ortak bir toplantı düzenlenmesi, müzakereciler arasında hazırlık görüşmelerinin yeniden başlatılması, Holguin'in Yunanistan ve Türkiye'ye yapacağı ziyaretler ve Avrupa Birliği (AB) temsilcisi Johannes Hahn'ın bu ayın sonlarında adaya gelmesi konularında anlaşmaya varıldı. Holguin, 5 Aralık'ta Erhürman, 6 Aralık'ta da Hristodulidis ile görüşecek ve ardından üçlü bir toplantı yapılacak.
Görüşme sonrası basına açıklama yapan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman, Hristodulidis ile ilk görüşmelerinin pozitif bir havada geçtiğini belirterek, çözüm atmosferinin oluşması için Rum tarafına 10 maddelik bir öneri sunulduğunu açıkladı. Bu öneriler şöyle izah edildi:
- Karma evlilikler ve bu evliliklerden doğan çocuklar için vatandaşlık hakkı,
- Metehan’da üç kabinli geçiş düzenlemesi,
- Bostancı ve Derinya’da geçişler için seyrüsefer uygulamasının hayata geçirilmesi,
- Gençlik Teknik Komitesi kapsamında U14 dostluk maçları önerisi,
- Kayıp Şahıslar Komitesi'ne iki liderli ziyaret,
- Mülkiyetle ilgili tutuklamaların görüşülmesi,
- Yeşil Hat Tüzüğü kapsamındaki ticarette yaşanan sıkıntılar,
- Hellim konusunda sözleşme imzalanmasının gerekliliği,
- Crans-Montana sonrası kaldırılan AB ad-hoc Komitesi’nin yeniden kurulması,
- Güvenlik kuvvetleri arasında iletişim kanalının oluşturulması.
Rum Devlet Başkanı Nikos Hristodulidis ise, görüşme sonrası yaptığı açıklamada, Kıbrıs müzakerelerinin yeniden başlatılmasına yönelik temkinli ilerleme sinyali vererek, Kıbrıslı Türk lider Erhürman ile yaptığı ilk görüşmeden çıkan neticeyi olumlu olarak nitelendirdi, ancak bunun bir müzakere olmadığını da vurguladı. Rum lider, ayrıca, müzakerelerde ilerlemenin pratik önlemler ve güven arttırıcı önlemler yoluyla dikkatli bir şekilde inşa edilmesi gerektiğini de vurguladı.
Kıbrıs'ın en bilinen gazetesi olan Cyprus Mail, görüşme sonrasında yayınladığı editoryal yazıda, Erhürman'ın seçilmesiyle KKTC'nin siyasal tonunda yaşanan değişikliğin Kıbrıs müzakereleri için umut ışığı haline geldiğini belirtirken, Erhürman'ın 10 maddelik önerilerinin şu anda mevcut olmayan bir “uzlaşma ortamı” yaratmayı amaçladığını ve bunların her iki tarafın da büyük bir taviz vermesini gerektirmeyen, pratik ve güven arttırıcı önlemler olduğunu yazdı. Gazete, Kıbrıs Türk tarafının yaklaşımındaki radikal değişikliğin cesaret verici olduğunu da ekleyerek, bu önerilerin haklı olduğunu ve KKTC Cumhurbaşkanı'nın pratik yaklaşımının Hristodulidis'i hazırlıksız yakalamış olabileceğini belirtti.
Görüşmeyi değerlendirmek gerekirse, daha önceki analizlerimizde de belirttiğimiz üzere, Kıbrıs müzakereleri konusunda çok bilgili ve hazır olan Erhürman ekibinin 10 maddelik gerçekleştirilebilir önerileriyle görüşmelere damga vurduğu ve Kıbrıs Türk tarafının çözüm için istekli olduğunu herkese gösterdiği belirtilebilir. Bu bağlamda, geçmişte Annan Planı'na da "evet" diyen Kıbrıslı Türklerin çözüm iradesi zaten ortadayken, topun artık Rumlarda olduğu söylenmelidir. Bu noktadan itibaren Rum liderliği ve halkı, sorunu gerçekten çözmek isteyip istemediklerine karar vereceklerdir. Buna sıcak bakıp müzakereleri başlatmaları durumunda ise, Tufan Erhürman'ın seçim manifestosunda yer alan 4 şart uyarınca (1. Kıbrıslı Rumların siyasi eşitlik ve dönüşümlü Başkanlığı kabul etmeleri, 2. Müzakereler için bir takvim belirlenmesi, 3. Mülkiyet konusunda varılan uzlaşının bozulmayacağının taahhüt edilmesi, 4. Kıbrıslı Rumların müzakereleri terk etmeleri halinde statükoya dönülmemesi ve KKTC’nin bazı kazanımlar elde etmesi), KKTC'nin bu süreçten güçlenerek çıkması veya Kıbrıs'ta geçen 50 yılın ardından bir siyasi çözüme varılması gibi iki ihtimal karşımıza çıkacaktır. Dileğimiz, Kıbrıslı Türklerin en doğru kararı vermeleri ve ana vatan Türkiye'nin çıkarlarını da azami şekilde korumalarıdır.
Kapak fotoğrafı: Cyprus Mail
Prof. Dr. Ozan ÖRMECİ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder