3 Şubat 2025’ten bu yana Belçika Başbakanı olarak görev yapan 1970 doğumlu Belçikalı Flaman siyasetçi Bart De Wever, geçtiğimiz Haziran ayında Belçika ile Hollanda’nın birleşmesi yönündeki ilginç açıklamasının[1] ardından, bu defa da Belçika, Hollanda ve Lüksemburg'un birleşmesini savunarak ve bunun “Avrupa'nın atan kalbi” haline gelebileceğine inandığını belirterek dikkatleri üzerine çekti.[2]
Bart De Wever
Yeni Flaman İttifakı'ndan bu sene başlarında Başbakan olmayı başaran Belçikalı Flaman siyasetçi Bart De Wever, pek siyasi gündem yaratamayan ülkesi ve bölgesini hareketlendirmek istemiş olmalı ki, son dönemde yaptığı ilginç çıkışlarla adından söz ettiriyor. Hatırlanacak olursa, Belçika Başbakanı, Haziran ayında yaptığı açıklamada, 16. yüzyılda Hollanda'nın ayrılmasının “başlarına gelen en büyük felaket” olduğunu söylemiş ve bu görüşünü bu ayın başlarında Amsterdam'da verdiği bir konferansta da tekrarlamıştı.[3] Wever, şimdi bir adım daha da ileri giderek, kısaca Be-Ne-Lüks olarak bilinen ve Avrupa Birliği’nin kurucularından olan ve kendi aralarında Benelüks Ekonomik Birliği’ni de 1958’den beri devam ettiren[4] Belçika, Hollanda ve Lüksemburg’un birleşmesi gerektiğini söyledi. Belçika Flaman Bölgesi Hükümeti Başbakanı Matthias Diependaele de, tarihçi olan De Wever’ın savunduğu bu siyasi projenin tarihi temelleri olduğunu da söyleyerek kendisine destek açıkladı.
Diependaele, sözlerine şöyle devam etti: “Dünyada olup bitenlere, jeopolitik değişimlere, Amerika Birleşik Devletleri'nin serbest ticarete bakış açısına, Çin'in kendini konumlandırma biçimine, Rusya'nın savunmaya yönelik tehdidine bakarsanız, o zaman Flanders ve Hollanda, Belçika ve Hollanda'nın birçok konuda birlikte hareket edip bu zorlukları birlikte aşabileceklerini düşünüyorum.”[5] Diependaele, görüşünü desteklemek adına, nüfusu 30 milyonu aşacak (Belçika: 12 milyon, Hollanda: 18 milyon, Lüksemburg: 700 bin) böyle bir ülkenin Avrupa Birliği’nin 4. büyük ekonomisi olacağını da sözlerine ekleyerek, üç zengin devletin birlikte teknoloji, inovasyon ve ticarette büyük atılım yapabileceklerine vurgu yaptı.
Benelüks haritası
De Wever’ın Diependaele tarafından da destek verilen açıklamasında vurguladığı “Avrupa’nın atan kalbi” ise, kuşkusuz, akıllara Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un kısa süre önce ifade ettiği “Avrupamız ölebilir” sözlerini getirdi.[6] Belçika’nın Flaman yöneticilerinin heyecan yaratan bu sözleri gündem olsa da, CRISP uzmanı Caroline Sägesser’e göre, Belçika’nın Fransızca konuşan Valon kesiminde böyle bir siyasi yaklaşıma halen mesafeli duruluyor.[7] Bu konuda henüz elde bilimsel yöntemlere dayalı istatistikler olmasa da, şimdiden sosyal medyada bazı anketlerin başlatılması bu konudaki isteği ortaya koyuyor. Ayrıca üç ülkenin AB projesi ile de desteklenen uyumlaşma süreçleri kesintisiz şekilde devam ediyor. Öyle ki, hatırlanacak olursa, 2018 yılında da üç ülkenin aynı zaman diliminde kalmaları konusunda bir anlaşma yapılmıştı.[8]
Bir değerlendirme yapmak gerekirse, elbette ülkemizde pek konuşulmayan bu gelişmeyi AB karşıtı bir süreç olarak değerlendirmemek gerekir. Zira bu üç ülkenin halen faal olan birlikleri, aslında Avrupa Birliği’nin öncüsü olan Avrupa Ekonomik Topluluğu’na da ilham kaynağı olan başarılı bir ekonomik entegrasyon projesiydi.[9] AB’nin merkezi durumundaki Belçika ve Lüksemburg’un bu konudaki duruşları zaten oldukça kararlı. AB konusunda zaman zaman muhalif seslerin güçlendiği Hollanda ise, tarihsel olarak İngiltere ile iyi ilişkilerine karşın, AB projesinin de sayesinde ekonomisini dünyada ilk 20’de tutabilen bir devlet. Bu nedenle, şimdilerde gündeme getirilen bu birleşme projesi, AB karşıtı riskli bir jeopolitik yaklaşım olarak algılanmayabilir. Lakin, elbette, ulusal reflekslerin güçlü olduğu ve Fransızca’ya Uluslararası Frankofoni Örgütü aracılığıyla bayrağı gibi kutsal muamelesi yapan Fransa’daki milliyetçiler için, Fransızca konuşan Valon nüfusun Belçika’nın kontrolünden çıkarak daha büyük bir devletin parçası haline geleceği süreç pek de olumlu görülmeyebilir. Nitekim Valonların bu projeye sıcak bakmayacakları da uzmanlar tarafından ifade ediliyor.
Bu nedenle, Belçika Başbakanı’nın projesi şimdilik bir jeopolitik fantezi muamelesi görmeye devam edecek. Ancak gelecekte neler olabileceğini kim bilebilir? Zira bugünün AB’si de, 1950’lerde, hiç şüphesiz, neredeyse herkes için heyula gibi algılanabilecek bir jeopolitik vizyondu.
Kapak fotoğrafı: (soldan sağa) Belçika Başbakanı Bart De Wever, Lüksemburg Başbakanı Luc Frieden ve görevinden ayrılan Hollanda Başbakanı Dick Schoof, Benelüks Birliği üye devletleri hükümetlerinin yenilenen siyasi deklarasyonunun imzalanması töreni sırasında.
Kaynak: The Brussels Times
Prof. Dr. Ozan ÖRMECİ
DİPNOTLAR
[1] https://www.brusselstimes.com/1645195/belgian-pm-de-wever-still-supports-reunification-of-belgium-and-the-netherlands.
[2] https://www.brusselstimes.com/belgium/1842240/turning-the-benelux-into-one-country-belgian-pm-wants-to-reunite-beating-heart-of-europe.
[3] https://www.brusselstimes.com/belgium/1842240/turning-the-benelux-into-one-country-belgian-pm-wants-to-reunite-beating-heart-of-europe.
[4] https://www.britannica.com/topic/Benelux.
[5] https://www.brusselstimes.com/belgium/1842240/turning-the-benelux-into-one-country-belgian-pm-wants-to-reunite-beating-heart-of-europe.
[6] https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/our-europe-is-mortal-it-can-die-decoding-macrons-sorbonne-speech/.
[7] https://www.brusselstimes.com/belgium/1842240/turning-the-benelux-into-one-country-belgian-pm-wants-to-reunite-beating-heart-of-europe.
[8] https://www.hukukihaber.net/beneluks-ulkelerine-ayni-zaman-dilimi.
[9] https://www.brusselstimes.com/1048589/why-we-still-need-benelux.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder