31 Mayıs 2014 Cumartesi

Pluralism vs. Corporatism


Conflict and consensus are inseparable elements of democracy. In a democratic society, different groups and individuals compete for power and power struggle is a fundamental tendency in the democratic political life. Pluralism, which can be defined as the belief in the desirability and advantages of numerous different social groups (ethnic, religious groups, social classes etc.) interacting with each other and trying to shape government’s decisions, aims at allowing different groups competing for power and contributing to the decision-making process. Sometimes, the state can actively support or control these groups by establishing corporations and organizing or mobilizing different interests in the corporatist model. However, some politicians and scholars do not believe in the idea of pluralism and build their discourses, theories on the societal or national interest concept instead of competing different group interests. In the light of Robert Dahl’s “Pluralism Revisited” and Gabriel Almond’s “Corporatism, Pluralism, and Professional Memory” articles, in this piece, I would like to discuss some concepts of today’s democratic understanding such as pluralism, corporatism and conflict vs. consensus.
To begin with, as I stated before, power struggle is in the essence of democracy as Dahl explains; “The struggle of individuals and groups to gain autonomy in relation to the control of others is, like the efforts to acquire control over others, a fundamental tendency of political life” (Dahl, p. 191). Democracy means the rule of people and is implemented in the form of representative democracy by the votes of citizens to the representative candidates of their constituency or to the president directly. Even by giving votes, different individuals belonging to different social groups in a sense compete for each other to elect their favorite political party and candidate as the government or president of the country. These power struggles naturally create cleavages between different groups and organizations. However, another important aspect of democracy is that it gives much emphasis on the inviolable basic civil rights and liberties that cannot be changed by governments’ decisions. In addition, democracy requires the formation of coalition governments and compromise of different sides for a healthy regime. Thus, although there are numerous different struggles between groups, a consolidated democracy needs consensus. In other words, democracy tries to embrace all segments of society and thus, needs pluralism as an important part of its structure.
Pluralism in a sense completes democracy by creating and allowing different groups to compete for power and contribute to the decision-making process. Dahl underlines the difference between pluralism and strict bipolarity (Dahl, p. 192). Pluralism, unlike strict bipolarity, recognizes other side’s right to live and tries to provide the co-existence of both sides while allowing both sides’ right to pursue their own interests. Robert Dahl also points out that pluralism is not only a Western bourgeois concept but can be implemented even in communist regimes such as during the decentralized socialist Tito rule in Yugoslavia or in Chile. According to Dahl, contrary to the popular argument, class conflicts take place most in countries where there are no other important cleavages. He gives New Zealand and Finland as examples of this type of countries. In today’s societies, there are numerous cleavages including religious or sectarian differences, racial, ethnic, cultural or linguistic diversities. Social class difference is also one of the most basic sources of cleavage in democratic countries. For instance in Turkey in addition to struggle between bourgeois and proletariat classes, there are many other cleavages between Alevis and Sunnis, Turks and Kurds, secularists and religious extremists etc.
In defining pluralism independently from the type of the system, Dahl argues that both capitalist and socialist regimes can be pluralist or not and ownership is not enough for control. “For experience in this century has conclusively demonstrated that ownership is definitely not a sufficient condition for control” (Dahl, p. 194). Enterprises owned by proletariat class in socialist regimes can be pluralist like in the Yugoslavia example, if it allows workers to have a word in decisions concerning the working process of the enterprise. However, in capitalist regimes the system can be highly anti-pluralist if decisions are solely taken by the managerial cadre and unionist rights are not very well protected. Nazi Germany is a good example for pluralism lacking capitalist regimes where nearly all decisions are taken by the strong political order. Pluralism is not directly linked with the type of regime but rather with its ability of giving autonomy to different groups in itself. Like Dahl said, what is important is the autonomy of different groups and the degree of decentralization not solely the ownership of the means of production. Especially organizational pluralism has nothing to do with the type of the regime. Even a non-democratic country can be pluralistic in this perspective. In addition, most of the capitalist countries lack pluralism concerning the working of private enterprises.
Corporatism is another important application and principle used in democratic regimes. Corporatism refers to the emergence of state-sponsored, monopolistic legal associations for different groups in the society. Corporatism is mostly used for social classes and different professional groups however; it can be used for representing other social groups too. Gabriel Almond criticizes corporatist model for mobilizing people and groups under the state control and preventing them to follow their own interests freely. Corporatist model was used in the fascist Italy and revolutionary Mexico and has been preferred generally by more authoritarian regimes. Lehmbruch offers a historical-sociological classical for corporatism. In his idea, there are three basic types of corporatism; these are, “liberal corporatism (e.g. the kind of operating in the democratic industrial countries), statist corporatism (e.g. fascist, authoritarian, and clerico-authoritarian variety) and traditional corporatism (e.g. the guild systems of the medieval cities)” (Almond, p. 249). Nearly in all democracies, a mixture of corporatist and pluralist models has been used until today. Corporatist model theoretically can be very successful because it would allow all groups to pursue their own interests without violating other people and groups’ rights under the control of the state. However, the state may also use it as a way of mobilizing people and silencing the opposition like in the case of Mussolini’s Italy. Corporatism can be very useful if it aims at protecting citizens’ rights from the negative effects of unemployment.
All these discussions are mostly caused by the fundamental problem between common and particular interest clash. Common interest in its meaning seems like a very positive thing because it refers to the importance of the society’s interest as a whole. The term particular interest, unlike the term common interest, reminds of words like individualism, egoism and creates a negative image. However, when we look at the practice, we see that in the name of representing the common interest and thinking the benefit of society as a whole, some groups may enjoy the chance of following and realizing their particular interests freely by harming many other segments of the society. In my opinion, we can talk about common or national interest only if all groups of the society are in the favor of a particular thing. General will which came into the scene by the writings of famous French philosopher Jean Jacques Rousseau, can cause serious problems for the society if it excludes some groups or represented by a body, person or institution that lacks legitimacy and support of the whole population. Especially in highly centralized regimes, an institution may begin to act in accordance with its own norms that have been evolved during its existence and may start to forget listening different groups’ wishes and criticisms.
Another fundamental problem in democracy is the struggle between centralization and decentralization. One can clearly assert that democracy, considering its emphasis given to autonomy of different groups, is in the favor of decentralization. Dahl defines decentralization as “to increase the autonomy of other subsystems in relation to the center” (Dahl, p. 202). Centralization, similar to the common interest, may cause a group to develop as ruling elite and increase inequalities in a society. “Thus a strategy of  centralization that is initially justified as a way of reducing inequalities runs a serious risk of establishing a system that is not only based on a high degree of political inequality but in time due time facilitates the development of socially and economically privileged ruling elite as well” (Dahl, p. 203). Thus, decentralization, which would increase different groups’ participation to decisions, would increase the level of democracy in a country.
Finally, it must be noted that if democracy is the rule of people and people want to create some sub-groups to protect their particular rights, pluralist model should be adopted by all countries. By restricting rights of people and groups, regimes would have legitimacy and stability problems. If people’s rights are not properly represented, people would have a justifiable ground for not recognizing the authority of the state and problems would occur in countries. However, pluralism and democracy should not be understood as enjoying an unlimited freedom and having right to suppress some other groups. In developing countries as well as in countries where there are many types of cleavages, decentralization and pluralism may cause serious problems and may risk the very existence of the state. That is why; democratization should take place gradually by reforms in developing countries in accordance with a long and well-planned program.

Assist. Prof. Dr. Ozan ÖRMECİ

BIBLIOGRAPHY
- Dahl, Robert (1978), “Pluralism Revisited”, Comparative Politics, Vol. 10, No: 2, January 1978, Available at: http://www.jstor.org/discover/10.2307/421645?uid=3739192&uid=2&uid=4&sid=21104094378367.
- Almond, Gabriel (1983), “Corporatism, Pluralism, and Professional Memory”, World Politics, Vol. 35, No: 2, January 1983, Available at: http://www.jstor.org/discover/10.2307/2010272?uid=3739192&uid=2&uid=4&sid=21104094378367.

28 Mayıs 2014 Çarşamba

Defining and Studying Democratic Transition


As Samuel Huntington analyzes in his famous book The Third Wave[1], starting from the mid 1970s, there has been a visible trend -using the old categorization- in second and third world countries to make democratic reforms and to transform their political regimes into Western type democracies. This process has accelerated after the collapse of Soviet Union. Many scholars from the Western world wrote extensively on democratization and how to best study the phenomenon of democratization for non-Western countries. In this paper, I am going to summarize what has been said in the Western world about democratization and studying democratic transitions.
Terry Lynn Karl:
Terry Lynn Karl in the article “Dilemmas of Democratization in Latin America”[2] basically tries to find an answer to the question: Will new South American democracies survive in the context of terrible economic conditions? Karl offers a new approach to deal with the problem of determining the necessary conditions of a consolidated democracy. Karl thinks that first of all, social scientists should develop an interactive approach that can relate structural constraints to the shaping of contingent choice. Secondly, scholars of Comparative Politics must accept that there can be more than a single way to democracy. Different versions of democracy should also be studied and scholars should get rid of their prejudices and their broad categorization of democratic versus non-democratic regimes. Karl later moves on to analyze different definitions of democracy. Minimalist Schumpeterian[3] definition of democracy refers to a “polity that permits the choice between elites by citizens voting in regular and competitive elections” (Karl, p. 164). Huntington also with his “two turnover” test[4], places himself in the category of minimalist definition. With this minimalist approach, Karl argues many of the Latin American countries can be considered as democratic systems. However, broader definition of democracy includes important conditions such as lack on citizen expression, absence of discrimination against particular groups and political parties, freedom of association for all interests, an active civil society and civilian control over military forces. Even broader definition of democracy also includes increasing economic equity, increasing proportion of population participating in elections and referendums etc. With these broader definitions, nearly none of Latin American or developing countries (including Turkey) fit into the category of democracy. Terry Lynn Karl accepts that these broader definitions can be too idealistic but still we have to increase minimalist approach. Karl proposes a middle-range definition of democracy which would help us in studying developing countries. According to Karl, we have to define democracy as “a set of institutions that permits the entire adult population to act as citizens by choosing their leading decision-makers in competitive, fair and regularly scheduled elections that are held in the context of rule of law, guarantees for political freedom, and limited military prerogatives” (Karl, p. 165).
In the next part, Karl analyzes and criticizes existing perspectives in studying Comparative Politics. Scholars who think within the limits of modernization theory like Seymour Martin Lipset[5] believes that specific economic conditions play a decisive role in the settlement of democracy. Lipset, by using statistical correlations strengthens his arguments and asserts that more a country industrializes, urbanizes, economically enriches and educates its citizens, the more it will have chance to consolidate its democracy. Second approach focuses on the political culture and deals with rising civic mentality and diminishing religious fanaticism. Robert Putnam with his great work Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy[6] can be given as the founder of this approach. According to the third approach, historical conditions are prerequisites of democracy. Scholars such as Barrington Moore[7] believes that democracy is the product of rising bourgeoisie and in countries where landed aristocracy is strong and labor-repressive agriculture is the dominant mode of production democratic settlement would be difficult. Fourth approach considers international influence as the main actor in the spread of democracy. Samuel Huntington for instance argues that the third democratic wave is the product of USA’s increasing prestige and power in the international political system. Huntington praises Reagan government for expanding the borders of democracy and restoring American power. In the same way, many other scholars blame USA as being the unsuccessful promoter and leader of democratic bloc.
Terry Lynn Karl also points out how these approaches could not pass their borders of discourse and miss “anomalies” in the international system. For instance, Argentina and Peru examples seem to refute Lipset’s views on the economic development. Similarly, considering USA’s help to authoritarian and Islamic extremist groups, regimes during the Cold War refutes the fourth perspective. In Karl’s idea, we have to change our minds in studying democracy. First, we have to be aware of the fact that there is no single precondition for the emergence of democracy. Secondly, in Karl’s view, what has been said in the literature as the precondition of democracy can be rather the outcome of democracy. Lynn Karl, later starts to analyze the modes of transition to democracy. As far as Terry Lynn Karl is concerned, transitions to democracy can be basically realized in two ways: by elite ascendance (in a top down, Jacobin manner) or by mass ascendance. Elite ascendance can be made by compromise in the form of pact as in Venezuela (1958), Colombia (1958) and Uruguay (1984) or by force in the form of imposition like in Brazil (1974) and Ecuador (1976) examples. Mass ascendance can take place by compromise in the form of reform like in Argentina (1946-1951), Guatemala (1946-1954) and Chile (1970-1973) or by force in the form of revolution as in Mexico (1910), Bolivia (1952) and Nicaragua (1979).
Rose & Shin:
Richard Rose and Don Chull Shin elaborate their views on democratization and democratization studies in their article “Democratization Backwards: The Problem of Third-Wave Democracies”[8]. They basically claim that third world democracies are incomplete and these regimes can lead to three different scenarios: completing democratization, turning into an undemocratic alternative or falling into a low-level equilibrium. According to Rose and Shin, basic institutions of the modern state are missing in developing democracies (Rose & Shin, p. 332). Rose and Shin also try to draw the road map of democracy by profiting from the views of famous German sociologist Max Weber. First of all, as Weber asserted earlier, modern democratic states should be based on rule of law and multiple institutions of civil society. Laws should not be arbitrary and should be applied to all citizens including governors and bureaucrats. Laws and the principle of rule of law should introduce predictability and rationality in the administration of government and in people’s attitudes. Secondly, there should be many actors, institutions in modern democracies independent from the state like universities, religious authorities, business associations, trade unions, independent media etc. Thirdly, there should be a somehow “horizontal accountability of governors to elites” for taking elites’ views through traditional channels (Rose & Shin, p. 333). Rose and Shin, similar to Terry Lynn Karl, criticize the minimalist (Schumpeterian) definition of democracy. They profit from Karl’s idea called “the fallacy of electoralism”. By this idea, Lynn Karl criticizes social scientists that overvalue elections and ignore other important dimensions of democracy.
Richard Rose and Don Chull Shin later explain the characteristics of three waves of democratization. In their idea, the first wave of democracy did not possess basic democratic qualities like universal suffrage and its basic function was to create an “embryonic” modern state between elites. Although until 1918 in United Kingdom and 1965 in USA, universal suffrage was not granted, these countries’ democracies trace back to 18th centuries. Democracy (democratic rights and democratic culture) first appeared in elites and later spread to whole society. Second wave democracies “are characterized by the breakdown of the initial attempt at introducing free elections, and subsequent success in the second round” (Rose & Chin, p. 336). Although universal suffrage was introduced in the early 20th century, this was followed by the collapse of democracies and the rise of totalitarian regimes like in Germany. Third wave democracies on the other hand, have begun democratization backwards. In their idea, universal suffrage was introduced before necessary tools, institutions of democracy were created. This creates most of the problems in developing democracies according to authors’ idea. Writers later begin to name some conditions of democracy which are rule of law, active civil society, free elections and accountability. They try to show how democratic culture is undeveloped and corruption is widespread in developing countries including Russia, Austria, South Korea and Czech Republic by using statistical data. They also explain the other two alternatives which can take place if developing democracies could not complete their democracies. Their incomplete democracies may indefinitely persist if they do not take further steps. Otherwise, the repudiation of their democracy is also possible. In fact, this was happened in Europe between World Wars.
Linz & Stepan:
Linz and Stepan are also two familiar scholars who wrote extensively of democracy and democratization. In their article “Democracy and Its Arenas”[9], they try to differentiate some concepts, terms that we use in the democratization event. For instance, in their idea democratization is a broader term that contains liberalization in itself. Democratization includes liberalization, open contestation over the right to win control of the government and free competitive elections. They assert that liberalization can take place without a complete democratization.
Linz and Stepan also define democracy on three levels. According to Linz and Stepan, behaviorally, a system is democratic when there are no significant political, social or economic actors that want to demolish the regime. Attitudinally, a democratic regime is consolidated when the very majority of people in this country are committed to democratic principles. Constitutionally, a regime should be called democracy when there are specific laws, regulations, and procedures in the constitution that prevent the collapse of democratic system. Linz and Stepan also name five conditions of a democratic state. First of all, a true democracy needs the existence of “free and lively civil society” (Linz & Stepan, p. 7). Second, there must be a relatively autonomous and valued political society in the country. Third, rule of law should absolutely be present. Fourth, there must be a non-partisan state bureaucracy that can work with all political parties. Fifth, there must be an institutionalized economic society. Linz and Stepan later explain these conditions in detail.
Adam Przeworski:
Adam Przeworskiin his book Democracy and the Market: Political and Economic Reforms in Eastern Europe and Latin America (Studies in Rationality and Social Change)[10], deals with the same issue from a different perspective. In his idea, transition to democracy is either becomes successful or dies in the hands of those “who have arms or starved by those who control productive resources” (Przeworski, p. 51). He analyzes different scenarios of transitions by providing examples and shows how dangerous hardliners can be in the process of democratic transition. He later names essential features of democracy including constitution and contestation.
Andreas Schedler:
Andreas Schedler in his article “What Is Democratic Consolidation”[11], defines democratic consolidation as “the challenge of new democracies secure, of extending their life expectancy beyond the short term, of making them immune against the threat of authoritarian regression, of building dams against eventual reverse waves”. He later moves on to discuss the problems of the field of Comparative Politics. He thinks that democratic consolidation is a “nebulous” term since there has always been a conceptual fog that veiled the term. also mentions about different categorizations of regimes which make the situation even more complicated. According to the work of David Collier and Steven Levitsky, there are around 550 different categories of political regimes. However, Schedler accepts four basic categories which are: authoritarianism, electoral democracy, liberal democracy and advanced democracy. Schedler asserts that countries that satisfy the conditions of Robert Dahl’s “polyarchy” conception should be classified as liberal democracies. He uses electoral democracy or semi-democracy for regimes in which free and fair elections are hold but there are problems related to political and civil freedoms. Advanced democracies on the other hand, are countries that have better conditions that minimal conditions of liberal democracies and have absolutely consolidated democracies for long decades.
Schedler strongly rejects the idea that there is a unilinear process in democratization and countries do not necessarily lead to pass stages from authoritarianism to electoral democracy first, and to liberal democracy later and finally to advanced democracies. He finds this unilinear approach as “teleologic” and thinks that we have to get rid of this specific mentality.  Shortcomings and turn-backs are always possible according to Schedler in the democratization process. He analyzes these scenarios under five headings: Democratic Breakdown, Democratic Erosion, Completing Democracy, Deepening Democracy and Organizing Democracy. Democratic breakdown takes place when a country moves from electoral democracy or liberal democracy to authoritarianism. Latin American experience in the 1970s can be a good example for democratic breakdown. In democratic breakdown, multi-party free and fair elections are abolished and authoritarian governments are formed. Democratic erosion is realized when a country goes from liberal democracy to electoral democracy and many civil, political rights are suspended, limited. Completing democracy is a term for the transition from electoral democracy to liberal democracy. Many of newly industrializing countries are in fact at this stage and try to complete their democracies by reducing the role of unelected state institutions (i.e. military) and granting extensive civil-political liberties to its citizens. Deepening democracy is a process during which countries move towards advanced democracies from electoral or liberal democracy stage. This process takes decades for the internalization of democratic culture and norms by citizens and all political actors as well as to raise the standards of rights and freedoms. Organizing democracy on the other hand, takes place at the process of liberal democracy and is about the construction of “all those big organizations that make up the characteristic infrastructure of modern liberal democracies: parties and party systems, legislative bodies, state bureaucracies, judicial systems, and systems of interest intermediation”.
Guillermo O’Donnell:
Guillermo O’Donnell in his articles “Democracy, Law, and Comparative Politics”[12] and “Illusions About Consolidation”[13], makes it clear at the beginning that his purpose at present is to furnish some elements of what he believes are needed revisions in the conceptual and comparative agenda for the study of all existing polyarchies especially those that are informally institutionalized. O’Donnell rejects minimalist definition of democracy and thinks that Robert Dahl’s “polyarchy” definition can help us to differentiate democratic and other types of regimes if we can make few additions. In O’Donnell’s view, when elections and their surrounding freedoms are institutionalized, it might be said that polyarchy (or political democracy) is consolidated, likely to endure. He quotes from Adam Przeworski and says that democratic consolidation is a state of affairs “in which none of the major political actors, parties, or organized interests, forces, or institutions consider that there is any alternative to democratic processes to gain power, and no political institution or group has a claim to veto the action of democratically elected decision makers”. Although O’Donnell agrees with this “only game in the town” definition, he still thinks that this is not enough for a consolidated democracy. He claims that there is no theory that is able to tell us why and how the new polyarchies that have institutionalized elections will complete their institutional set, or otherwise become consolidated. He thinks we can only say that as long as elections are institutionalized, polyarchies are likely to endure. We can add the hypothesis that this likelihood is greater for polyarchies that are formally institutionalized. But this proposition is not terribly interesting unless we take into account other factors that most likely have strong independent effects on the survival chances of polyarchies.
In his idea, we have to separate idealized formal rules of consolidated democracy from more particular ones. O’Donnell asserts that even in so called consolidated democracies, there is an increasing gap between formal rules and the behavior of all sorts of political actors. Moreover, the gap is even larger in many new polyarchies, where the formal rules about how political institutions are supposed to work are often poor guides to what actually happens. In O’Donnell’s idea, we have to distinguish extremely influential particular and clientelist rules that affect polyarchies. O’Donnell calls these rules as “non-universalistic relationships” which range from hierarchical particularistic exchanges, patronage, nepotism etc. In short, he argues that polyarchies are not the same kind of regime and there are many particularistic characteristics. This is the point where O’Donnell re-considers “the only game in the town” definition. He claims that this definition is about the formal rules of polyarchy. However, this approach does not prevent the chance of the games played inside the democratic institutions. O’Donnell thinks this is mostly caused by the lack of “horizontal accountability”. By horizontal accountability, he refers to different state institutions’ checks and balances of each other. O’Donnell also mentions the importance of plebiscite in the real democratic rule.
Comments
Although much has been said in the Western academic world about the democratization phenomenon and studies, these works might not always touch upon realities in the street. Especially concerning the Islamic world, unfortunately democratization hopes and projects might face with political Islam, which is a real discouraging factor for decision-makers and academics. Political Islam, -except for the first 5 years experience of Justice and Development Party (JDP) in Turkey (2002-2007)- has not been able to create a liberal and democratic system although they may implement free and fair elections. Tunisia might be another good example for this model in the near future since it is maybe the only successful country after the Arab Spring. But other experiences such as the Muslim Brotherhood rule in Egypt and the nature of opposition in Syria for instance show that it might not be that easy to embrace democracy in the Islamic world.
Another problem about democratization studies in the Western academia is that they seem forgot centuries old experiences of European countries in embracing full scale democracy. It must not be forgotten that Turkic states for instance are newly independent countries that have been still struggling to establish a modern bureaucratic and economic system. Without a modern state mechanism and working market economy, democracy would not work anywhere in the world. In addition, although Western pressure for democracy is valuable and can encourage leaders of these countries to make further reforms, these pressures should be for the sake for democracy not for geopolitical advantages of the Western world.

Assist. Prof. Dr. Ozan ÖRMECİ

[2] Karl, Terry Lynn (1990), “Dilemmas of Democratization in Latin America”, Comparative Politics, Vol. 23, No: 1, October 1990, Available at: http://www.jstor.org/discover/10.2307/422302?uid=3739192&uid=2&uid=4&sid=21104082961917.
[3] Reference to Joseph Schumpeter’s minimalist definition of democracy.
[4] Samuel Huntington by his “two turnover” test basically claims that if a country has been able to experience changes of governmental power twice, we can assert that this country is democratic.
[5] See for instance; Lipset, Seymour Martin (1963), Political man: The social bases of politics, Anchor Books. Available at Amazon: http://www.amazon.com/Political-man-social-bases-politics/dp/0385066503/.
[6] Putnam, Robert (1994), Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy, Princeton University Press. Available at Amazon: http://www.amazon.com/Making-Democracy-Work-Traditions-Modern/dp/0691037388/.
[7] See for instance; Moore, Barrington (1993), Social Origins of Dictatorship and Democracy: Lord and Peasant in the Making of the Modern World, Beacon Press. Available at Amazon:http://www.amazon.com/Social-Origins-Dictatorship-Democracy-Peasant/dp/0807050733/.
[8] Rose, Richard & Shin, Don Chull (2001), “Democratization Backwards: The Problem of Third-Wave Democracies”, British Journal of Political Science, No: 31, pp. 331-354.
[9] Linz, Juan & Stepan, Alfred (1996), “Democracy and Its Arenas” in Problems of Democratic Transition and Consolidation, Johns Hopkins University Press. Available at:http://polisci2.ucsd.edu/democracy/documents/LinzandStepan-TransitionandConsolidation.pdf.
[10] Przeworski, Adam (1991), Democracy and the Market: Political and Economic Reforms in Eastern Europe and Latin America (Studies in Rationality and Social Change), Cambridge University Press. Available at Amazon: http://www.amazon.com/Democracy-Market-Political-Economic-Rationality/dp/052142335X/.
[11] Schedler, Andreas (1998), “What is Democratic Consolidation?”, Journal of Democracy, Vol. 9, No: 2, pp. 91-107. Available at: http://www.sciencespo.site.ulb.ac.be/dossiers_supports/schedler1.pdf.
[12] O’Donnell, Guillermo (2001), “Democracy, Law, and Comparative Politics”, Studies in Comparative International Development, Vol. 36, No: 1, pp. 7-36.
[13] O’Donnell, Guillermo (1996), “Illusions about Consolidation”, Journal of Democracy, Vol. 7, No: 2, pp. 34-51.

25 Mayıs 2014 Pazar

Avrupa'da Aşırı Sağ Depremi


Dün akşam saatlerinde sonuçlanan 2014 Avrupa Parlamentosu seçimleri, birçok Avrupa ülkesinde Avrupa Birliği karşıtı aşırı sağ partilerin büyük çıkışına sahne oldu. Fransa’da Marine Le Pen’in lideri olduğu göçmen karşıtı Front National (Ulusal Cephe), ilk sırayı alarak tarihte bir ilki gerçekleştirdi. Buna karşın, Avrupa Parlamentosu’nun 751 yeni üyesini belirlemek için yapılan seçimlerden Hıristiyan Demokratların en büyük siyasi grup olmayı sürdürerek çıkacağı tahmin ediliyor. Bu yazıda Avrupa Parlamentosu seçimlerini analiz etmeye çalışacağım.
Seçimlere katılım oranları
Fransa
Fransa’da aşırı sağ, ulusal çapta yapılan bir seçimde ilk kez sandıktan birinci parti olarak çıkmayı başardı.[1] Resmi olmayan sonuçlara göre, aşırı sağcı Ulusal Cephe (FN), % 25,7 civarında oy alarak seçimleri anlamlı bir farkla önde tamamladı.[2] FN’nin bu rekor oyuna karşılık, muhalefetteki merkez sağ Halk Hareketi İçin Birlik Partisi (UMP) sadece % 20 oy alabildi. Cumhurbaşkanı François Hollande’ın iktidar partisi Sosyalist Parti (PS) ise % 14,5 oranında oy alarak, tarihinin en düşük oy oranına ulaştı ve üçüncü sırayı aldı.[3] Bu sonuçlar resmileşirse, Fransa’nın Avrupa Parlamentosu’na gönderdiği 74 vekilin en az 23’ü, Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine ilkesel olarak karşı çıkan ve göçmenlere, özellikle de Müslümanlara yönelik sert politikalar izleme arzusundaki aşırı sağcılardan oluşacak. FN liderleri seçimler sonrasında Parlamento’nun feshedilmesini isteyerek, yeni Parlamento seçimleri yapılması konusunda açıklamalar yaptılar. Fransa Başbakanı Manuel Valls, seçim sonuçlarını “siyasi deprem” olarak nitelendirirken[4], ülkede seçime katılım oranı yüzde 43 olarak kaydedildi. Cumhurbaşkanı Hollande ise seçimlerden gerekli dersleri çıkaracaklarını belirterek, Başbakan Valls ve önemli Bakanları ile Elize Sarayı’nda bugün özel bir görüşme ayarladı.[5]
Almanya
Almanya’da Başbakan Angela Merkel’in liderliğindeki merkez sağ CDU, seçimlerden yüzde 30 civarında oyla birinci parti olarak çıktı. Buna karşın, Merkel’in partisinin AP’de sahip olduğu 42 sandalyeden 7’sini kaybettiği ifade ediliyor. Merkel’in koalisyon ortağı Alman Sosyal Demokrat Partisi (SPD) ise, oy oranını yüzde 7 dolaylarında arttırarak % 27,6’ya ulaştı. SPD’nin milletvekili sayısını da 23’ten 27’ye yükselteceği ifade ediliyor.[6] Avrupa Parlamentosu Başkanı ve SPD milletvekili Martin Schulz, partisinin oy oranını arttırmasına ilişkin, “Bugün gururluyuz, bugün SPD için büyük bir gün” ifadesini kullandı.[7] Buna ek olarak, aşırı sağcı NPD’nin, aldığı yüzde 1 oyla Avrupa Parlamentosu’na ilk kez temsilci gönderebileceği belirtiliyor. Avrupa Birliği karşıtı Almanya İçin Alternatif Partisi-AfD ise, aldığı % 7 oy ile parlamentoya temsilcilerini gönderecek.[8]
Birleşik Krallık
Seçimlerin diğer birçok Avrupa ülkesinden daha geç yapıldığı Birleşik Krallık’ta sonuçlar henüz açıklanmadı. Ancak Nigel Farage’ın lideri olduğu AB karşıtı Büyük Britanya Bağımsızlık Partisi – UKIP’in, seçimlerde büyük bir çıkış gerçekleştirmesi ve yüksek oy oranlarına ulaşması bekleniyor. İktidardaki Muhafazakâr Parti ile ana muhalefet İşçi Partisi arasındaki mücadeleden kimin galip çıkacağı ise merak konusu.
Avusturya
Avusturya’daki Avrupa Parlamentosu seçimlerini, koalisyon ortağı Avusturya Halk Partisi (ÖVP) % 27,3 oy oranıyla önde götürüyor. İkinci sırada yer alan Avusturya Sosyal Demokrat Partisi’nin (SPÖ) oy oranı % 23,8 dolaylarında gözüküyor. Aşırı sağcı Avusturya Özgürlükçüler Partisi (FPÖ) ise, % 19,5 oy ile üçüncü sırada yer alıyor. Yeşiller (Grüne) % 15,1 ve Liberal Forum (NEOS) % 7,9 oy oranına sahip. Bu sonuçlara göre ÖVP 5, SPÖ 5, FPÖ 4, Yeşiller 3, NEOS 1 parlamentere sahip olacak.[9]
Yunanistan
Yunanistan’da ana muhalefetteki Sol Koalisyon (Syriza), yaklaşık % 4 oy farkla sandıktan birinci parti olarak çıktı. Irkçı-faşist Altın Şafak Partisi, yine bir sürpriz yaparak çıkışını devam ettirdi ve ülkedeki üçüncü büyük parti konumuna geldi. Altın Şafak tarihinde ilk kez Avrupa Parlamentosu’na temsilci göndermeyi başardı. 21 Avrupa parlamenterinin belirlenmesi için yapılan seçimlerde; Syriza % 26,7 (6 milletvekili), iktidardaki merkez sağcı Yeni Demokrasi Partisi % 22,8 (5 milletvekili), Altın Şafak da % 9,3 (3 milletvekili) oranında oy aldılar. İktidarın küçük ortağı PASOK ise sadece % 8,1 olarak 2 milletvekili çıkardı.[10] Yunan gazeteci Stavros Theodorakis’in henüz üç ay önce kurduğu merkez sol çizgideki Potami (Nehir Partisi),  % 6,7 olarak yine 2 milletvekili çıkardı. Komünist Parti (KKE) ise % 6 ile 2 milletvekili çıkardı. Yunanistan’daki 21. milletvekili ise bağımsızlardan çıktı.
İspanya
İspanya’da seçimler, iki büyük parti -merkez sağcı Partido Popular (Halkçı Parti) ve merkez sol İspanyol Sosyalist İşçi Partisi (PSOE)- arasında geçti. Kesinleşmeyen sonuçlara göre Halkçı Parti % 26 oyla 16 milletvekili, PSOE ise % 23 oyla 14 milletvekili çıkardı.[11]
İtalya
İtalya Başbakanı Matteo Renzi’nin liderliğindeki merkez sol parti Demokratik Parti, sandık çıkış anketlerine göre % 29,5 ile % 32,5 arasında oy oranıyla seçimleri önde götürüyor. Beppe Grillo’nun 5 Yıldız Hareketi’nin ise % 25 ile % 28 oranında oy alması bekleniyor.[12]
Danimarka
Tahminlere göre Danimarka’da aşırı sağcı Danimarka Halk Partisi (Dansk Folkeparti), % 23’lük oy oranıyla seçimlerde en çok oy alan parti oldu. Buna göre Danimarka Halk Partisi (Dansk Folkeparti), Avrupa Parlamentosu’nda Başbakan Helle Thorning-Schmidt’in partisi Sosyal Demokratlar ile eşit sayıda sandalyeye sahip olabilecek.[13]
Finlandiya
Finlandiya da aşırı sağın yükselişte olduğu ülkelerden birisi oldu. Avrupa Parlamentosu seçimlerinde ilk tahminlere göre, AB ve yabancı karşıtı Gerçek Finler Partisi, oyların % 12,8’ini aldı. Böylece parti, Parlamento’da iki sandalyeye sahip olabilecek. Ülkede en çok oy alan parti ise % 22,7’lik oy oranıyla Ulusal Koalisyon Partisi oldu.[14]
Macaristan
Macaristan’da Avrupa Parlamentosu seçimlerini, hükümet koalisyonu Fidesz-KDNP % 52,83 oy oranı ile farklı önde götürüyor. Aşırı sağcı Jobbik Partisi % 15 ile ikinci sırada. Ana muhalefet Macar Sosyalist Partisi (MSZP) ise, % 11 oy ile üçüncü sırada kaldı.[15]
Belçika
Belçika’dan gelen ilk sonuçlara göre, ülke nüfusunun yüzde 60’ının yaşadığı Flaman kesimin bağımsızlığından yana olan Yeni Flaman İttifakı (N-VA), seçimlerde en fazla oy oranına ulaşan parti oldu. Yeni Flaman İttifakı oyların % 30’unu almayı başardı.[16]
Bulgaristan
Bulgaristan’dan gelen ilk sonuçlara göre; muhalefetteki GERB, Avrupa Parlamentosu seçimlerinin galibi oldu. Partinin % 28,6 oranında oy aldığı tahmin ediliyor. İktidardaki Sosyalistler ise sadece % 19,8 oranında oy alabildi. Şu ana dek Avrupa Parlamentosu’nda temsil edilen tek aşırı milliyetçi siyasal yapı olan Ataka Partisi ise, % 3,6’lık oy oranında kaldı.[17]
Kıbrıs
Kıbrıs’ta seçimleri % 37,70 oyla DISY önde tamamlamış gibi gözüküyor. 2 milletvekili çıkarması beklenen DISY’i, yine 2 milletvekili çıkarması beklenen AKEL (% 26,90), DIKO (% 10,80 – 1 milletvekili) ve EDEK (% 7,70 – 1 milletvekili) izliyorlar.[18]


Avrupa Parlamentosu milletvekili dağılımı projeksiyonu

Analiz
2014 Avrupa Parlamentosu seçimlerinin sonuçları incelediğinde; tüm dünya medyasında öne çıkarılan ve benim de daha önceden dikkat çektiğim[19] aşırı sağın yükselişinin bu seçimlerdeki en dikkat çekici konu olduğu vurgulanmalıdır. Elbette bu yükselişin nedenleri üzerinde bilimsel anlamda ciddi araştırmalar, özellikle de saha çalışmaları yapmak gerekiyor. Bugüne kadar bu konuda yapılan akademik çalışmalarda en çok vurgulanan hususlar; 2008’den beri devam eden ekonomik krizin Avrupa’daki etkileri, küreselleşme ve aşırı göçün yarattığı sosyal sorunların Avrupalıları kendi ülkelerinde dahi güvensiz hissettirmesi ve Avrupa’da yıllardır güçlü bir sol alternatifin üretilememiş olması şeklindeydi. Bu argümanların hepsinin önemli ve geçerli olduğunu düşünmekle birlikte, yıllardır istikrarlı bir şekilde yükselen aşırı sağın başarısında, Türkiye ve yakın zamana kadar Mısır’da iktidara gelen siyasal İslamcılık çizgisinin Avrupa’da yarattığı tepkilerin de etkili olduğunu düşünüyorum. İslam dininin siyasallaşması ve Başbakan Erdoğan’ın son Köln mitinginden de anlaşılabileceği üzere Avrupa’da da bunun etkilerinin görülmesi, laik-seküler geleneğin güçlü olduğu Avrupa’da buna yönelik reaksiyonu dini temelden daha çok ırkçı-aşırı milliyetçi bir temelde ortaya çıkarıyor. Bu nedenle Avrupa’da aşırı sağcı partiler yıllardır istikrarlı bir şekilde güçleniyor. Avrupa Birliği ile Ukrayna krizi sonrasında gırtlak gırtlağa gelen Rusya Federasyonu’nun da, son yıllarda AB’yi karıştırmak adına Avrupa’daki aşırı sağ partilere el altından destek verdiğini bu noktada söylememiz gerekiyor. Zira Rusya, halen Avrupa’daki bazı ülkeleri siyasal, ekonomik ve kültürel açıdan yönlendirme gücüne sahip durumda. Her şeye karşın, bu seçimler sonucunda Avrupa’da aşırı sağın iktidara geldiğini de söylememek gerekiyor. Ancak halihazırda Avrupa siyasetinde iki ana unsur olan merkez sol ve merkez sağ çizgiler karşısında, aşırı sağın da artık etkin bir aktör haline gelmeye başladığı söylenebilir.
Aşırı sağın bu yükselişi karşısında ise, merkez sağ ve merkez solun kendilerini yenilemekte zorlandığı görülmektedir. Merkez sağ partilerin ülkelerindeki liberal, milliyetçi ve muhafazakar akımları aynı anda kendi çatısı altında toplayabilen ve ekonomik büyümeye dayalı pragmatik bir program ile karizmatik lider eksiklikleri dikkat çekerken, merkez solun eksikliği yıllardır içerisine düştüğü ideolojik krizden çıkamamış olmasıdır. Avrupa solunun artık 21. yüzyıl dünyasına uygun çağdaş sol değerleri üretebilmesi ve seçmene tutarlı bir program sunması gerekmektedir. Bu noktada Yeşiller çizgisinin ve çevreci değerlerin merkez sol partilere eklemlenmesi, Beppe Grillo örneğinde olduğu gibi internet özgürlükleri gibi konuların genç seçmeni etkileyebilecek şekilde siyasallaştırılması ve göçmen vatandaşların desteğinin sağlanması akıllıca bir hamle olabilir. Avrupa solu, Türkiye gibi AB’ye aday bazı ülkelerin üyelik süreçlerine destek vererek, dışarıdan da önemli destekler kazanabilirler. Ancak şu ana kadar onların da başarılı olduklarını söylemek oldukça zordur.
Sonuç olarak, Avrupa’da zayıflayan solun ve ekonomik krizin etkisiyle seçimlerin galibinin aşırı sağ olduğu vurgulanmalıdır. Bu durum elbette kendisini demokrasinin beşiği ve en yüksek standartlara sahip coğrafya olarak lanse eden Avrupa’nın imajı açısından da çok kötü bir gelişmedir. Bu trendin devam etmesi durumunda ise, Avrupa Birliği’nin varlığını tehdit eden aşırı milliyetçi eğilimler daha da güçlenerek, AB’nin dağılmasına dahi sebebiyet verebilir.
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ

[1] “Européennes : large victoire du Front national”, Le Monde, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.lemonde.fr/politique/article/2014/05/25/europeennes-large-victoire-du-fn_4425528_823448.html.
[2] “Eurosceptic ‘earthquake’ rocks EU elections”, BBC, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.bbc.com/news/world-europe-27559714.
[3] “Avrupa’da ‘aşırı sağ’ yükselişte”, Ntvmsnbc, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.ntvmsnbc.com/id/25517752/.
[4] “Élections européennes : le “séisme” FN, et après ?”, France 24, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.france24.com/fr/20140525-elections-europeennes-front-national-seisme-edito-resultats/.
[5] “Elections européennes 2014: «Des leçons doivent être tirées», mais lesquelles?”, 20 minutes.fr, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi:  http://www.20minutes.fr/politique/1385029-elections-europeennes-2014-des-lecons-doivent-etre-tirees-mais-lesquelles.
[6] “AP seçimlerinde Merkel oy kaybetti”, Hürriyet, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.hurriyet.com.tr/dunya/26485701.asp.
[7] “AP Başkanı Schulz: Bugün gururlu SPD için büyük bir gün”, TRT Türk, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.trtturk.com/haber/ap-baskani-schulz-bugun-gururlu-spd-icin-buyuk-bir-gun.html.
[8] “Avrupa’da ‘aşırı sağ’ yükselişte”, Ntvmsnbc, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.ntvmsnbc.com/id/25517752/.
[9] “AP seçimlerinde Merkel oy kaybetti”, Hürriyet, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.hurriyet.com.tr/dunya/26485701.asp.
[10] “AP seçimlerinde Merkel oy kaybetti”, Hürriyet, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.hurriyet.com.tr/dunya/26485701.asp.
[12] “Hrıstiyan Demokratlar kazandı”, DW, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.dw.de/hr%C4%B1stiyan-demokratlar-kazand%C4%B1/a-17661855.
[13] “Hrıstiyan Demokratlar kazandı”, DW, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.dw.de/hr%C4%B1stiyan-demokratlar-kazand%C4%B1/a-17661855.
[14] “Hrıstiyan Demokratlar kazandı”, DW, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.dw.de/hr%C4%B1stiyan-demokratlar-kazand%C4%B1/a-17661855.
[15] “Hrıstiyan Demokratlar kazandı”, DW, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.dw.de/hr%C4%B1stiyan-demokratlar-kazand%C4%B1/a-17661855.
[16] “Hrıstiyan Demokratlar kazandı”, DW, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.dw.de/hr%C4%B1stiyan-demokratlar-kazand%C4%B1/a-17661855.
[17] “Hrıstiyan Demokratlar kazandı”, DW, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://www.dw.de/hr%C4%B1stiyan-demokratlar-kazand%C4%B1/a-17661855.
[19] Örmeci, Ozan (2013), “Avrupa’da Aşırı Sağın Önlenemez Yükselişi”, Uluslararası Politika Akademisi, Erişim Tarihi: 26.05.2014, Erişim Adresi: http://politikaakademisi.org/avrupada-asiri-sagin-onlenemez-yukselisi/.

22 Mayıs 2014 Perşembe

Biden's Historic Visit and Cyprus Settlement Talks


US Vice President Mr. Joe Biden is making a historic visit to Cyprus during the settlement talks that restarted on this February. The visit is historic because Biden is the most senior US official to visit the island since the Vice President Lyndon Johnson’s visit in 1962.[1] Because of this historic meaning, this visit will naturally boost hopes for a breakthrough in ongoing reunification talks between Turkish and Greek Cypriots. Biden’s visit also shows Washington’s growing interest and engagement in Cyprus Dispute, though the real motivation might be derived primarily from American companies drilling in the East Mediterranean rather than a fair peace between two communities.
Mr. Biden met with both President Nicos Anastasiades and Turkish Cypriot President Derviş Eroğlu today under equal protocol rules although Turkish press claimed that Greek Cypriots openly pressed Biden not to give a picture that could place the Turkish Cypriot leader in an equal position with Anastasiades.[2] Biden, together with US ambassador to Cyprus John M. Koenig, also met with Archbishop Chrysostomos and discussed the Cyprus Dispute.[3] After its meeting with Cypriot President Nicos Anastasiades, Biden made a speech and said that “He waited 40 years to come to the island and was not disappointed”.[4] He continued; “It is the birthplace of Aphrodite, the crossroads of civilization, and a genuine strategic partner. The best days were ahead for both countries”.[5] Biden added that “his country is ready to provide assistance to Cyprus to achieve the goal of reunification”.[6]

Anastasiades and Biden
The President of Turkish Republic of Northern Cyprus Dr. Derviş Eroğlu on the other hand, after his meeting with Joe Biden made a press declaration and said that “the meeting was positive and as a superpower and one of the five permanent members of the UN Security Council, US interest in the Cyprus Dispute is advantageous for Turkish Cypriots who have always supported peace talks”.[7] Eroğlu added that they give their full support to peace process, but “both sides should not be maximalist for making a fair peace by getting away from their obsessions and by trying to make empathy with each other”.[8] Eroğlu also thanked US President Barack Obama and said that “Mr. Biden did not come with a specific settlement plan and said that it will be Turkish and Greek Cypriots who will find a solution to ongoing problem”.[9] Mr. Eroğlu also expressed his wish to see Mr. Biden again on the island after the settlement.[10]

Eroğlu and Biden
The visit may contribute to the settlement process since it shows American support for peace on the island but there are still serious barriers for a comprehensive plan. The first problem is for sure the lack of willingness for peace among Greek Cypriots who are comfortable enough with the status quo as citizens of a country being a member of European Union since 2004. Although Greek Cypriots suffer from the economic crisis for some years, -against a powerful country like Turkey- they may not prefer to lose a pretext that they will continue to exploit. By doing this, Greek Cypriots can also continue to take the support of anti-Turkey groups within the EU since Turkish accession to EU might be accelerated and can turn into a real possibility after a comprehensive settlement in the island.
Secondly, although Turkey openly supports settlement process in the island[11], the removal of Turkish soldiers from the island will mean a great geopolitical loss for the country, an issue that Greek Cypriots have been insisting since the early days of the peace talks. Remembering Russia’s insistence for Al Assad government in Syria, Turkey might not be that willingly to lose its only overseas military basis if the peace talks will include such matter. In this case, it is also highly questionable whether United Kingdom would give up from its bases on the island. Thus, the peace process should not include the removal of soldiers who guarantee peace and stability in the island.
Thirdly, a limited agreement focusing on the energy deal, the opening of Varosha (Maraş) region and removal of economic sanctions on TRNC could work better since making peace requires the integration of two communities more than just a deal. European Union example shows that integration could be successful with an economic motivation like European Coal & Steel Community (ECSC), but functionalist theory -as David Mitrany suggests- dictates first the economic integration and then the social and political integration. Without economic integration, looking for a comprehensive settlement might not be that attractive for both sides. Thus, both sides should first focus on energy deal as well as the opening of Varosha region rather than a comprehensive settlement that may not be possible.
In any case, this process should have some productive results in order not to disappoint Cypriots again.

Dr. Ozan ÖRMECİ

[1] “US Vice President Biden makes historic Cyprus visit”, Today’s Zaman, Date of Accession: 22.05.2014 from http://www.todayszaman.com/news-348404-us-vice-president-biden-makes-historic-cyprus-visit.html.
[2] “Biden’s visit to Cyprus could mark a new era”, Hürriyet Daily News, Date of Accession: 22.05.2014 from http://www.hurriyetdailynews.com/bidens-visit-to-cyprus-could-mark-a-new-era-.aspx?PageID=238&NID=66728&NewsCatID=429.
[3] “Biden visit (live updates)”, CyprusMail, Date of Accession: 22.05.2014 from http://cyprus-mail.com/2014/05/22/biden-visit/.
[4] Ibid.
[5] Ibid.
[6] “Biden’den Anastasiadis’e: ‘Her türlü yardımı sunmaya hazırız’”, Kıbrıs Postası, Date of Accession: 22.05.2014 from http://www.kibrispostasi.com/index.php/cat/35/news/133939/PageName/KIBRIS_HABERLERI
[7] “Eroğlu: ‘Biden’ın çaba göstermesi iyi bir gelişme’”, Kıbrıs Postası, Date of Accession: 22.05.2014 from http://www.kibrispostasi.com/index.php/cat/35/news/133945/PageName/KIBRIS_HABERLERI.
[8] Ibid.
[9] Ibid.
[10] “Eroğlu Biden’i Kabul Etti: ‘Umarım Biden’i Anlaşma İçin Yeniden Kıbrıs’ta Görürüz’”, Gazedda Kıbrıs, Date of Accession: 22.05.2014 from http://www.gazeddakibris.com/eroglu-bideni-kabul-etti-umarim-bideni-anlasma-icin-yeniden-kibrista-goruruz.html.
[11] For instance see; “Turkey believes Biden’s visit to Cyprus will lead to momentum in talks”, Hürriyet Daily News, Date of Accession: 22.05.2014 from http://www.hurriyetdailynews.com/turkey-believes-bidens-visit-to-cyprus-will-lead-to-momentum-in-talks-.aspx?pageID=238&nID=66614&NewsCatID=510.

21 Mayıs 2014 Çarşamba

Uluslararası İlişkilerde İki Temel Yaklaşım: Realizm vs. İdealizm


Uluslararası İlişkiler disiplininde küresel sistemin işleyişini ve devletlerin bu sistem içerisindeki hareket biçimlerini açıklayan iki temel teori bulunmaktadır. Bunlar Realizm ve İdealizm ya da diğer adıyla Liberalizm’dir. Bu yazıda Prof. Dr. Haydar Çakmak’ın Uluslararası İlişkiler “Giriş, Kavram ve Teoriler”kitabından[1] özetle bu iki temel yaklaşımı ve birbirleriyle olan benzerlik ve farklılıklarını sizlere özetlemek istiyorum.
1. Realizm:
Realizm veya Gerçekçilik felsefi-siyasi kökleri antik Yunan’a hatta Sun Tzu’ya kadar götürülebilecek olan ve özellikle II. Dünya Savaşı sonrası çok popüler olan bir Uluslararası İlişkiler teorisidir. Thucydides, Makyavel, Hobbes gibi düşünürler Realizm’in öncüsü kabul edilebilirler. Realizm İdealizm’in ideallerinin I. Dünya Savaşı sonrasında başarısız olması sonucu buna tepki olarak ortaya çıkmış ve dünyada kabul görmüştür. Realistler, İdealistleri ütopyacı olmakla suçlamış ve gerçekte ne olduğuyla değil, ne olması gerektiğiyle ilgili oldukları için dünyayı anlamakta yetersiz kaldıklarını iddia etmişlerdir.
Modern Realizm’in en önemli kurucusu Hans Morgenthau’dur. Morgenthau, II. Dünya Savaşı sonrası oluşan konjonktürde uluslararası politikanın güç açısından tanımlanan ulusal çıkara dayalı objektif ve evrensel kurallarla yönetildiğini savunmuştur. Morgenthau’ya göre uluslararası politika bir güç mücadelesidir. Morgenthau’ya göre Realizm’in 6 önemli ilkesi bulunmaktadır. Bunlar şöyle sıralanabilir;
1-) Uluslararası politika evrensel ve objektif kurallar tarafından yönetilmektedir ve bu kuralların kaynağı insan doğasıdır. Realistlere göre insan doğası İdealist veya Liberallerin belirttiği gibi iyi değildir. İnsanlar tam tersine bencil canlılardır ve çıkarlarının peşinde koşmaktadırlar.
2-) Ulusal çıkarlar güç perspektifinden tanımlanmalıdır. Devletlerin amacı güçlerini arttırmaktır, dolayısıyla hareketlerini bu bağlamda değerlendirmek gerekir.
3-) Güç açısından çıkarlar sabittir ve değişmez, ancak çıkarın içeriği ve bu çıkarı gerçekleştirmek için uygulanması gereken politikalar zamana ve içinde bulunulan kültürel ortama göre değişiklik gösterebilir.
4-) Moral-ahlaki değerlerin uluslararası politikada herhangi bir etkisi yoktur.
5-) Uluslararası politika, ekonomi ve hukuk gibi alanlardan farklı otonom (özerk) bir alandır ve esas olan devletlerin askeri-siyasi gücü ve çıkarlarıdır.
6-) Uluslararası politikayı şekillendiren temel aktörler ulus-devletlerdir. Uluslararası ya da ulusüstü yapılar etkisizdir.
Klasik Realizm’e Liberalizm’den gelen yoğun eleştiriler sonrası Neo-Realizm akımı ortaya çıkmıştır. Kurucusu 1979 yılında yazmış olduğu Uluslararası Politika Teorisi (Theory of International Politics)[2] kitabı ile Kenneth Waltz’dur. Waltz bu eserinde klasik Realizm’in eksikliklerini gidermeye çalışmış ve Klasik Realizm’in sadece ulus devletler üzerinde yoğunlaşması geleneğini değiştirmeye çalışmıştır. Waltz’a göre devletler kadar sistemin geneli de uluslararası politikayı analiz etmek için iyi incelenmelidir. Waltz uluslararası siyasi yapıyı üç temel boyutta tanımlamaktadır;
1-) Uluslararası sistem anarşiktir ve ülkelerin içyapıları gibi belirgin değildir. Sistem kendi kendine oluşur ve devletlerin temel amacı ayakta kalabilmektir.
2-) Devletler sistemin temel aktörleridir. Uluslararası ve ulusüstü yapılarda da devletler kendi çıkarlarını savunurlar.
3-) Devletler farklı özelliklerine rağmen sistemde fonksiyonel olarak aynıdırlar sadece kapasiteleri farklıdır.
Uluslararası sistemin anarşik yapısı nedeniyle devletler arasında işbirliği olasılığı azalmaktadır. Böyle bir sistemde devletler sadece kendilerine güvenmek zorundadırlar.  Zira devletler herhangi bir işbirliği durumunda mutlak kazançlarını değil göreceli kazançlarını düşünmektedirler. Göreceli kazançla kastedilen işbirliği nedeniyle karşı tarafın kazancı ve o ülkenin kazancı arasındaki dengedir. Bu nedenle bir devlet ancak diğer devletten göreceli olarak daha çok kazandığı veya eşit ölçüde kazandığı zaman işbirliğine yanaşmalıdır. Böyle zor bir sistemde doğal olarak devletlerin kendilerine yeterli ve her tehlikeye karşı güçlü olmaları gerekmektedir.
2. İdealizm (Liberalizm):
Liberalizm veya İdealizm köklü bir siyasal ideoloji olup, temellerini John Locke, John Stuart Mill, David Hume, Adam Smith, Montesquieu, Voltaire, Immanuel Kant gibi düşünürlerden alır. Tarihsel olarak Avrupa’da yükselen burjuvazinin aristokrasinin ayrıcalıklarını kısıtlamasıyla ortaya çıkmış ve burjuva demokrasisini getirmiştir (sınırlı oy hakkı, Cumhuriyet, laiklik, parlamentarizm vs.). İdealizmin insan doğası hakkında olumlu görüşleri bulunmaktadır. Birey hak ve özgürlüklerini siyasal iradesinin temeline koymaktadır. Bu yaklaşımda bireylerin akılcı oldukları varsayılır. Bireyler gibi devletler de rasyonel-akılcı olabilirler ve barışa rahatlıkla ulaşılabilir. İdealizm, serbest piyasa ekonomisi modeline dayanır ve bu anlamda bireyciliği nedeniyle altta kalanın canı çıksın anlayışına dönüşebildiği için kimi çevrelerce eleştirilir.
Bir dünya görüşü ve ideolojik olarak Liberalizm, Uluslararası İlişkiler disiplinindeki birçok teoriyi derinden etkilemiştir. Bunlardan ilki, I. Dünya Savaşı sonrasında yeni bir dünya düzeni kurma çalışmaları sırasında ortaya çıkan ve zamanın ABD Başkanı Woodrow Wilson’ın öncülüğünü yaptığı İdealizm teorisidir. I. Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan bu akım büyük ölçüde Alman filozof İmmanuel Kant’ın düşüncelerinden etkilenmiştir. Kant’ın Demokratik Barış Teorisi uyarınca, dünya sisteminde demokratik ülkelerin birbirleriyle savaşmayacağı öngörülüyordu. İmmanuel Kant’a göre uluslararası kanunların hüküm süreceği özgür devletlerden oluşacak bir dünya federasyonu kurulursa sürekli barışa ulaşılabilirdi. Bu nedenle İdealizm; ulusal alanda otoriter-mutlakıyetçi rejimler yerine demokrasinin yerleştirilmesi ve uluslararası sistemde gizli diplomasi yerine açık diplomasinin geliştirilmesi, uluslararası hukukun güçlendirilmesi ve yeni uluslararası kurumların kurulması hedeflerine ulaşmak istiyordu. Bu doğrultuda ulaşmak istediği idealler vardı ve zaten tam da bu nedenle İdealizm olarak adlandırılıyordu. Bu yaklaşımda, I. Dünya Savaşı’na neden olarak demokratik olmayan ülkeler görülüyor ve bu ülkeler demokratik olduğu iddia edilen ülkeler tarafından paylaştırılarak bu ülkelere ağır koşullar empoze ediliyordu.
İdealistlere göre uluslararası ilişkiler sadece güçle belirlenmiyor, uluslararası hukuk, moral değerler ve uluslararası örgütlerin de uluslararası politikanın belirlenmesinde etkili olduğu ve olması gerektiği düşünülüyordu. Yine İdealistlere göre güç politikaları ve Realist yaklaşımlar savaşlara neden oluyordu. Oysa insan Liberal öğretide belirtildiği gibi (John Locke) özünde iyi bir canlıydı ve doğru koşullar oluşursa uluslararası politika da dostça bir ortamda yürütülebilirdi. Bu nedenle I. Dünya Savaşı sonrasında ABD, İngiltere ve Fransa önderliğinde Milletler Cemiyeti kurulmuştur. ABD Başkanı Wilson, Milletler Cemiyeti’nin kurulmasına öncülük ederek, kolektif savunma yerine kolektif güvenlik ilkesine dayalı yeni bir kurumsallaşmaya gidilmesine ön ayak olmuştur. Milletler Cemiyeti’nin temel amacı yeni bir kolektif güvenlik sistemi kurarak, ulusal çıkarlarını genişletmek adına daha küçük devletlere saldıran devletleri engelleyebilmekti. Ancak bu yaklaşım daha çok I. Dünya Savaşı mağluplarına yönelik olarak gerçekleşiyor, savaşın galiplerinin imzalattırdıkları ağır ateşkes ve barış antlaşmalarının yeni sorunlara neden olacağı görmezden geliniyordu. Kolektif güvenlik sistemine göre, eğer herhangi bir devlet başka bir devletin saldırısına uğrarsa, Milletler Cemiyeti’ne üye devletler bir araya gelerek ya saldırıyı caydıracak, eğer saldırı gerçekleşmişse de güçlerini birleştirerek saldırganı püskürtmeye çalışacaklardı. Bu düşüncenin altında yatan temel felsefe siyasal şiddeti ortadan kaldırmaktı. Milletler Cemiyeti’nin başarısı, aslında ABD’nin izolasyonist (içe kapanmacı) politikalarından vazgeçerek dünya liderliğine soyunmasına bağlıydı. Ancak gerek savaş sonrası imzalattırılan haksız antlaşmaların toplumlar üzerindeki negatif etkileri, gerekse 1929 Buhranı ve sonrası ABD’nin içe kapanmacı politikalarını sürdürmesi nedeniyle Milletler Cemiyeti ve kolektif güvenlik politikaları başarılı olamadı. Türkiye Cumhuriyeti ve özellikle de Sovyetler Birliği gibi iki yeni ve güçlü devletin kurulması da Batı dünyasının planlarını altüst eden gelişmelerdi.
Uluslararası İlişkiler disiplininde ilk büyük tartışma 20. yüzyılın ilk on yıllarında işte bu prensipler etrafında İdealistler ve Gerçekçiler (Realistler) arasında gerçekleşiyordu. II. Dünya Savaşı sonrası Realizm ve Kritik Teori (Marksizm) dünyaya hâkim olurken, 1970’lerde itibaren neo-liberalizm gündeme gelmeye başlamıştır. Neo-liberalizm,1970’lerde Chicago Üniversitesi’nden Friedrich Von Hayek ve Milton Friedman gibi akademisyenler tarafından geliştirilen teoriler bütünüdür (Chicago Okulu). 1973 Opec Petrol Krizi sonrasında Batı dünyasında güçlenmiş ve devletin yeniden küçültülmesini savunmuştur. Bu iki düşünüre göre devlet elini sağlık ve eğitimden bile çekmeli ve her şey piyasaya bırakılmalıdır. Neo-liberalizm güçlendikçe özelleştirme yaygınlaşmış ve devletler küçültülmüştür. Bu sayede kimilerine göre vahşi kapitalizme geri dönüş yaşanmış ve dünyada sık sık ekonomik krizler yaşanmaya başlamıştır. Neo-liberalizm, dış politikada da Soğuk Savaş’ın bitmesine rağmen barış ortamı sağlayamamış ve dünyayı birçok etnik çatışmaya ve felakete sürüklemiştir.
İdealistlerin temel görüşleri ise şunlardır;
1-) İdealistler Realistlere karşı ulus devlet ve ulusal çıkarların dış politikayı belirleyen tek aktörler olduğunu reddediyor ve uluslararası ve ulusüstü yapıları (Milletler Cemiyeti vb.) ve bir devlet içerisindeki farklı grupları (etnik-mezhepsel azınlıklar, stö’ler vs.) ve bireyleri de ön plana çıkarıyorlardı.
2-) İdealistler ulus devletin her zaman kendi çıkarları doğrultusunda rasyonel (akılcı) kararlar alan aktörler olduğunu reddediyorlardı. Dahası devletlerin sabit politika tercihleri de yoktu.
3-) İdealistler sadece güvenlik meseleleriyle (yüksek politika) değil ekonomik gelişme ve siyasal özgürlükler (alçak politika) konusunda da çalışmalar yapıyorlardı.
4-) İdealistlere göre barış, kendi kaderini tayin hakkı (self-determinasyon) gibi ahlaki değerler de dış politikada var olmalıydı.
5-) Uluslararası politika sadece rekabet ve güçten ibaret değildir, devletler işbirliği de yapabilir.
3. Realizm vs. İdealizm
Realizm ve İdealizm’in temel değerlerini bir tablo ile şöyle anlatabiliriz.


Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ