Google Scholar Verilerine Göre En Çok Atıf Alan Türkiye Uzmanları

Giriş

2025 yılı itibarıyla dünyanın 17. en büyük ekonomisi, 18. en yoğun nüfuslu ülkesi, 9. en güçlü ordusunun sahibi ve en etkili 3. diplomatik merkezi olan Türkiye (Cumhuriyeti), Batı ile Doğu'yu, Avrupa ile Asya'yı, Kuzey ile Güneyi ve Hıristiyanlar ile Müslümanları birbirine bağlayan eşsiz jeopolitik konumu nedeniyle küresel siyasette etkisini ve i

ddiasını sürdürmekte, hatta kimilerine göre giderek arttırmaktadır. Bu nedenle, Türkiye hakkında yapılan Siyaset Bilimi, Uluslararası İlişkiler ve Tarih çalışmaları Türkiye içinde ve diğer ülkelerde hız kesmeden devam etmektedir. Öyle ki, Türkiye'de son yıllarda açılan devlet ve vakıf üniversiteleri sayesinde yayıncılık ve araştırma açısından gözle görülür bir ilerleme sağlanmasının yanında, yurt dışında önemli ülkelerde de Türkiye hakkında önemli yayınlar yapılmaya devam etmektedir. Bu bağlamda, Batı dünyası ile Rusya, Çin ve Japonya gibi gelişmiş Batı-dışı toplumlarda Türkiye uzmanı, Türkolog ve bölge uzmanı (Ortadoğu, Kafkasya, Balkanlar vs.) gibi sıfatlarla çok sayıda Türkiye'yi derinlemesine araştıran yeni akademisyen ve araştırmacılar yetiştirilmektedir.

En önemli internet motoru kabul edilen Google, Google Scholar (Google Akademik) adlı uygulaması ile Türkiye hakkında yapılan çalışmaları derlemekte ve bu alanda yapılan atıfları mümkün olduğunca belirlemeye çalışmaktadır. Dünya çapında akademisyenler arasında oldukça yaygın kullanımı olan Google Scholar, bu nedenle atıf düzeyini ölçmek açısından kayda değer bir platformdur. Bunun bir diğer nedeni de, yalnızca akademik makale ve kitaplardaki atıflar değerlendirildiği için, uzmanların kendi meslektaşları nezdindeki güvenilirliğinin ölçülebilmesidir.

Bu yazıda, Türkiye araştırmalarında en çok atıf alan akademisyenleri tespit etmek için, Türkiye Siyaseti (Turkish Politics), Türk Dış Politikası (Turkish Foreign Policy) ve Türkiye Tarihi (Turkish History) gibi anahtar kelimeler (keywords) üzerinde Türkiye hakkında yaptıkları çalışmalarla dünyada en çok atıf alan akademisyenlerin sıralamasına yer verilecektir. Ancak elbette, Google Scholar hesabı olmadığı için birçok değerli akademisyenin bu listede yer almamış olabileceğini de not etmek gerekir.

Türkiye Siyaseti (Turkish Politics)

Siyaset Bilimcilerin Türkiye'ye dair çalışmalarında en genel kabul gören Türkiye Siyaseti (Turkish Politics) anahtar kelimesine göre bir araştırma yapıldığında, en çok atıf alan 20 akademisyen şöyle sıralanmaktadır:

Sıra	İsim	Kurum	Atıf Sayısı
1	Ziya Öniş	Koç Üniversitesi	16.112
2	M. Hakan Yavuz	Utah Üniversitesi	10.531
3	Metin Heper	-	8.661
4	Ali Çarkoğlu	Koç Üniversitesi	7.581
5	William Hale	SOAS (Emeritus)	5.922
6	Melissa Marschall	Rice Üniversitesi	4.927
7	Yeşim Arat	Boğaziçi Üniversitesi	4.573
8	Ayşe Zarakol	Cambridge Üniversitesi	4.415
9	Mustafa Aydın	Kadir Has Üniversitesi	4.378
10	Mesut Yeğen	-	3.438
11	Şebnem Gümüşçü	Middlebury Koleji	3.047
12	Levent Köker	-	2.963
13	Kerem Öktem	Venedik Ca' Foscari Üniversitesi	2.663
14	Berk Esen	Sabancı Üniversitesi	2.483
15	İlter Turan	-	2.476
16	Şule Toktaş	Polis Akademisi	2.440
17	Gökhan Çetinsaya	İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi	2.348
18	Güneş Murat Tezcur	Arizona Devlet Üniversitesi	2.272
19	Hasan Bülent Kahraman	Işık Üniversitesi	2.154
20	İhsan Dağı	ODTÜ	2.102

Bu alanda Türk veya Türkiye kökenli akademisyenlerin büyük ağırlığı olduğu göze çarparken, Ziya Öniş, M. Hakan Yavuz, Metin Heper, Ali Çarkoğlu ve William Hale gibi önemli akademisyenlerin inanılmaz atıf sayılarına ulaşarak meslektaşlarının gözünde yüceldikleri ve bu alanda kendilerini "otorite" olarak kabul ettirdikleri görülmektedir.

Türk Dış Politikası (Turkish Foreign Policy)

Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimcilerin Türkiye hakkında en yoğun yaptıkları bir diğer alan olan Türk Dış Politikası (Turkish Foreign Policy) anahtar kelimesine göre bir araştırma yapıldığında ise, ilk 20 şöyle oluşmaktadır:

Sıra	İsim	Kurum	Atıf Sayısı
1	Ziya Öniş	Koç Üniversitesi	16.112
2	Bülent Aras	Keele Üniversitesi	6.031
3	Mustafa Aydın	Kadir Has Üniversitesi	4.378
4	Bahar Rumelili	Koç Üniversitesi	4.256
5	Meltem Müftüler-Baç	Sabancı Üniversitesi	4.237
6	Tayyar Arı	Uludağ Üniversitesi	3.951
7	Senem Aydın-Düzgit	Sabancı Üniversitesi	3.465
8	İlter Turan	-	2.476
9	Ali Balcı	Sakarya Üniversitesi	2.403
10	Tarık Oğuzlu	İstanbul Aydın Üniversitesi	2.364
11	Gökhan Çetinsaya	İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi	2.348
12	İhsan Dağı	ODTÜ	2.102
13	Çağrı Erhan	Altınbaş Üniversitesi	1.999
14	Ayşegül Kibaroğlu	MEF Üniversitesi	1.865
15	Muhittin Ataman	ASBÜ	1.773
16	Mehmet Özkan	Milli Savunma Üniversitesi	1.757
17	Şaban Kardaş	Katar Üniversitesi	1.577
18	Birol Akgün	Yıldırım Beyazıt Üniversitesi	1.575
19	Şuhnaz Yılmaz	Koç Üniversitesi	1.542
20	Sedat Laçiner	-	1.518

Bu alanda ilk 20'de yalnızca Türk akademisyenler yer alırken, Ziya Öniş, Bülent Aras, Mustafa Aydın, Bahar Rumelili ve Meltem Müftüler-Baç gibi akademisyenlerin çok yüksek atıf oranlarına ulaşarak meslektaşları nezdinde büyük bir saygınlık ve güvenilirlik elde ettikleri anlaşılmaktadır. 

Türkiye Tarihi (Turkish History)

Sosyal Bilimcilerin en yoğun yaptıkları alan olan modern tarih bağlamında Türkiye Tarihi (Turkish History) anahtar kelimesi ile bir arama yapıldığında ise, ilk 10 şöyle listelenmektedir: 

Sıra	İsim	Kurum	Atıf Sayısı
1	Halil İnalcık	-	29.977
2	Marc David Baer	LSE	1.487
3	Erol Köroğlu	Boğaziçi Üniversitesi	862
4	Ozan Örmeci	İstanbul Kent Üniversitesi	492
5	Mehmet Temel	Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi	430
6	Ergün Özsoy	Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi	71
7	Mehmet Yılmazata	İstanbul Üniversitesi	59
8	Asım Doğan	Kuzey Karolina Üniversitesi, Chapel Hill	51
9	Mark A. Kozintcev	HSE Üniversitesi	33
10	Hakan Güngör	Ordu Üniversitesi	28

Bu listede Sosyal Bilimcilerin yanında Tarih alanından bazı isimler de yer alırken, uzun yıllar Bilkent Üniversitesi'nde ders veren bu üniversitenin Tarih bölümünü kuran efsanevi tarihçi Halil İnalcık'ın bu alanda rakipsiz olduğu görülmektedir. 

Sonuç

Sonuç olarak, son yıllarda yaşanan siyasi skandallar, yolsuzluk vakaları ve ekonomik zorluklar nedeniyle Türkiye'de moraller bozulsa da, aslında Türkiye, ülke olarak önemini korumakta, hatta arttırmakta, Türkiye hakkında yapılan akademik çalışmalar da mütemadiyen ilgi çekmeye devam etmektedir. Bu alanda daha da başarılı olabilmek için, kuşkusuz, uluslararası networklerle ve önemli uluslararası akademisyenlerle daha iyi bağlantıların kurulması, Türkiye merkezli akademik dergi ve yayınların sayı ve niteliklerinin yükseltilmesi, Türk akademisyenlere yeşil pasaport ve maddi destek gibi imkânlar sağlanarak yurt dışında bilimsel görüşlerini ifade etmelerine yardımcı olunması ve bilimsel yayınlara üniversiteler ve devlet kurumları aracılığıyla yüksek akademik teşvik verilmesi gibi bazı somut politika önerileri ileri sürülebilir. Ayrıca son yıllarda ülke içerisinde yaşanan siyasi kutuplaşma nedeniyle akademik nitelik ve tartışmalar da giderek siyasi-ideolojik bir hâl almakta, bu da hem insani ilişkileri ve mesleki dayanışmayı bozmakta, hem de bilimsel gelişmeye engel olmaktadır. Bunların önüne geçmek için, akademisyenlerin mesleki saygı ve dayanışmalarını korumaları şarttır. 

Prof. Dr. Ozan ÖRMECİ