Orta Amerika’nın küçük ancak nüfus yoğunluğu fazla ülkelerinden olan El Salvador’da Başkanlık yarışının ikinci turu 9 Mart’ta yapılacak. 5 yıllık görev süresi dolan Başkan Mauricio Funes’in yerine seçilecek[1] kişiyi belirleyecek Başkanlık seçimlerinin 2. turunda, ilk turda en fazla oyu kazanan Salvador Sánchez Cerén[2] (% 49) ile Norman Quijano[3] (% 39) yarışacaklar.[4] Bu yazıda El Salvador Başkanlık seçimlerinin 2. turu öncesinde bu ülkedeki durumu sizler için özetlemeye çalışacağım.
2. tur öncesinde seçimlerin daha iddialı gözüken adayı; ilk turda aldığı % 49 oyla dikkat çeken 1944 doğumlu emekli öğretmen ve eski solcu gerilla lideri olan, Farabundo Marti Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin (FMLN) adayı Salvador Sánchez Cerén’dir.[5] 1980’de başlayan kanlı El Salvador İç Savaşı süresince ordu ve aşırı sağcı paramiliter örgütlere karşı mücadele veren sol gruplarda komutanlık görevleri üstlenen Cerén, FMLN’nin bir legal siyasal partiye dönüşmesinin ardından siyasete girmiş ve hızla yükselmiştir.[6] 2009 yılındaki El Salvador tarihinde ilk kez sosyalistlerin zaferine tanıklık edilen Başkanlık seçimlerinde, FMLN adayı olan ve seçimleri kazanan Mauricio Funes’in Başkan Yardımcısı olarak yemin eden Cerén, şimdi Funes’in ardından kendisi bu koltuğa hazırlanıyor.[7] Başkan seçilmesi durumunda ülkedeki üç büyük sorun olan işsizlik, güvenlik problemleri[8] ve eğitimle uğraşacağını belirten Cerén, ülkesinde ilk “dijital üniversite” kurma sözünü vererek de dikkat çekmeyi başarmıştır.[9] Kadınların sorunlarına dikkat çekerek Kadın Bakanlığı kurulmasını da öneren Cerén[10], iç politikada özgürlükçü ve katı sosyalizmden çok sosyal demokrasiye yakın, dış politikada ise katı anti-emperyalist ve anti-Amerikancı olan Venezuela’nın efsanevi lideri Hugo Chavez ekolüne yakın gözükmektedir.[11] Cerén seçimlere favori olarak girmekte ve büyük bir sürpriz olmazsa seçimleri kazanması beklenmektedir.
Seçimlerde yarışacak diğer aday ise, 1946 doğumlu ve eski San Salvador valisi olan Norman Quijano’dur. Quijano, iç savaş sonrasında ülkeyi uzun yıllar halk tarafından pek de başarılı bulunmayan bir şekilde yöneten ARENA (Milliyetçi Cumhuriyetçi Birlik) partisinin adayı olarak seçimlerde El Salvador halkından destek arıyor.[12] FMLN’nin sosyalist pozisyonuna karşı çıkan Quijano, seçim kampanyasını daha çok ekonomi üzerinden yürüttü ve ihracat odaklı tarımsal bir kalkınma planı vaadetti.[13] Ayrıca ülkedeki yüksek suç oranlarının azaltılması Quijano’nun seçim vaatleri arasında en çok yer kaplayan konuydu.[14] FMLN’nin tarihsel olarak Amerika Birleşik Devletleri’ne yakın olduğu da biliniyor. Öyle ki, daha önce Amerikan Başkanı George W. Bush, bu ülkede sosyalistlerin iktidara gelmesi halinde ülkesinin El Salvador’la tüm ilişkilerini keseceğini açıklamıştı. Sosyalist bir gazeteci olan şimdiki Başkan Mauricio Funes ilk seçildiğinde de bu yönde endişeler yaşanmıştı ancak Başkan Obama, halk tercihlerine saygı duyduğunu belirterek ülkesinin El Salvador’la ilişkilerine bir sınırlandırma getirmemişti.
Son tahlilde, El Salvador’da yapılacak seçimlerde sosyalist aday Cerén’in sandıktan çıkması beklenmelidir. Latin Amerika’da sosyalist grupların iktidara geldikçe yumuşaması ve sosyal demokrasiye yelken açmaları, ABD’nin son yıllarda Orta Doğu’da İslamcı gruplara yönelik uyguladığı stratejinin bir benzerini andırmakta ve şu ana kadar yavaş ancak başarılı bir şekilde ilerlemektedir. Bu noktada Hugo Chavez’in ölümü sonrası Venezuela modelinin başarısız olması, ABD’nin elini daha da kuvvetlendirecektir.
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
[1] El Salvador anayasasına göre Başkanlar bir dönem için ve 5 yıllığına seçilmektedirler. Bkz;http://www.electionguide.org/elections/id/2311/.
[2] Web sitesi için; http://www.sanchezceren.com/.
[3] Web sitesi için; http://www.normanquijano.com/.
[4] “Salvadoran presidential election, 2014”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 19.02.2014, Erişim Adresi:http://en.wikipedia.org/wiki/Salvadoran_presidential_election,_2014.
[5] “El Salvador: former leftwing guerrilla takes lead in presidential election”, The Guardian, Erişim Tarihi: 19.02.2014, Erişim Adresi: http://www.theguardian.com/world/2014/feb/03/el-salvador-guerrilla-leads-election-early-poll.
[6] “Salvador Sánchez Cerén”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 19.02.2014, Erişim Adresi:http://en.wikipedia.org/wiki/Salvador_S%C3%A1nchez_Cer%C3%A9n.
[7] Archibold, Randal C., “El Salvador and Costa Rica Hold Presidential Elections”, Feb. 2, 2014, The New York Times, Erişim Tarihi: 19.02.2014, Erişim Adresi:http://www.nytimes.com/2014/02/03/world/americas/el-salvador-and-costa-rica-hold-presidential-votes.html?_r=0.
[8] El Salvador Mara Salvatrucha adlı örgütün en güçlü olduğu ülkelerden birisidir. Bu konuda bir yazı için, Sağır, Kıvanç (2012), “Bir Göçmenlik Dramı: Mara Salvatrucha”, Uluslararası Politika Akademisi, Erişim Tarihi: 19.02.2014, Erişim Adresi: http://politikaakademisi.org/bir-gocmenlik-drami-mara-salvatrucha/.
[9] “Salvadoran presidential election, 2014”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 19.02.2014, Erişim Adresi:http://en.wikipedia.org/wiki/Salvadoran_presidential_election,_2014.
[10] “Salvadoran presidential election, 2014”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 19.02.2014, Erişim Adresi:http://en.wikipedia.org/wiki/Salvadoran_presidential_election,_2014.
[11] “Salvador Sánchez Cerén”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 19.02.2014, Erişim Adresi:http://en.wikipedia.org/wiki/Salvador_S%C3%A1nchez_Cer%C3%A9n.
[12] “Norman Quijano”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 19.02.2014, Erişim Adresi:http://en.wikipedia.org/wiki/Norman_Quijano.
[13] “Salvadoran presidential election, 2014”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 19.02.2014, Erişim Adresi:http://en.wikipedia.org/wiki/Salvadoran_presidential_election,_2014.
[14] Archibold, Randal C., “El Salvador and Costa Rica Hold Presidential Elections”, Feb. 2, 2014, The New York Times, Erişim Tarihi: 19.02.2014, Erişim Adresi:http://www.nytimes.com/2014/02/03/world/americas/el-salvador-and-costa-rica-hold-presidential-votes.html?_r=0.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder