31 Temmuz 2013 Çarşamba

Cyprus Dispute in terms of Energy Politics


There is no denying that “energy politics” has become a significant part of the regional and global economy as well as geopolitics and international relations in the last decades. While energy policy is about the manner in which a given entity (often governmental) has decided to address issues of  energy development including energy production, distribution and consumption[1], energy politics refers to macro-political issues between states, international organizations and large energy companies about the security, transportation and the sale and pricing of energy resources. Finding clean, cheap, uninterrupted and diversified energy resources for ensuring the sustainable development has been one of the main principles of the countries in general in the last decades. The core of the industry is for sure the discovery of new energy resources. The energy and its efficient use is one of the indispensable factors that influence the economic and social development in today’s world. Within that framework, the reaching energy and continuously ironing out this need is a matter of security rather than a necessity.[2] Resources namely oil and natural gas come into forefront as the most demanded natural resources in the world. As Kısacık points out; in a rapidly globalized world, this has brought about the linking of supplier countries with the demand centers via several transportation ways above all the pipelines.[3]

Oil and gas exploration activities in deep waters have become much more evident in the second half of the 2000s, and the Greek Cypriots also decided to join this adventure. In this first period, although they have been flirting with many US-based energy companies, they did not achieve starting exploration activities as a result of Turkish pressure.[4] Greek Cyprus later has signed an agreement to delineate the Exclusive Economic Zone (EEZ) with Egypt and Israel with a view to exploiting any possible natural gas and oil reserves in its zone. A similar agreement has been signed with Lebanon but the Lebanese Parliament has not yet ratified the deal.[5] As the Greek side completed the necessary legal basis for drilling activities, the beginning of those activities has become possible with the inclusion of the Noble Energy Company[6] in this equation. Noble Energy as a growing energy company has become an important actor regarding recent activities in the Mediterranean market. The company wants to enhance its operations from Israel to Cyprus.

The Exclusive Economic Zone of Cyprus covers more than 70000 km2 and is divided between 13 exploration blocks. The process of the establishment of Cyprus, Israel and Lebanon Exclusive Economic Zones was held in Nicosia in 2010 with separate meetings between each country. Cyprus and Israel as part of their wider cooperation have agreed to start their gas explorations with a common American company, specifically Noble Energy. Cypriot and Israeli governments are discussing to export their natural gas through the shipping of compressed natural gas to Greece and then to the rest of Europe or through a subsea pipelines starting from Israel and then leading to Greece via Cyprus. According to some experts, the shipping of compressed natural gas will be too expensive in addition to the problems of safety that will be caused without Turkey’s support to the project.[7] Moreover, the United Kingdom also has a claim on part of the area resulting from its sovereignty over its two base areas (Akrotiri and Dhekelia) in Cyprus. The treaty establishing the Republic of Cyprus specifically excluded any Cypriot claim to the two maritime areas adjacent to the bases.[8]


Exclusive economic zone between Israel and Cyprus as signed in Nicosia


The underlying reason of this eagerness of Greek Cypriots and Israelis is also caused by the huge natural gas reserves of Tamar gas field[9] near Israel which was discovered in 2009. Apart from the 235 billion m3 of gas reserves in that field, Leviathan is one of the biggest natural gas oil fields which have recently been discovered, with its 450 billion m3 of gas reserves also having increased the appetite of Noble Energy toward the region.[10] It is crucial to indicate that 1.3 trillion m3 of gas reserves in these two fields corresponds to more than half of Azerbaijan’s gas reserves.[11] In other words, with further seismic research, the East Mediterranean region can possibly be the second Caspian basin. Moreover, according to U.S. Geological Survey predictions, there would be 3.5 trillion m3 of gas reserves equivalent to 20 billion barrels of oil in the East Mediterranean.[12]



However, there are some problems related to the safe transportation of these resources mostly because of political problems came to be known as Cyprus dispute. To summarize from Wikipedia[13], the Cyprus dispute refers to the result of the ongoing conflict between the Republic of Cyprus and Turkey, over the Turkish controlled northern part of Cyprus. Initially, with the annexation of the island by the British Empire, the “Cyprus dispute” was identified as the conflict between the people of Cyprus and the British Crown regarding the Cypriots’ demand for self-determination. The dispute however was finally shifted from a colonial dispute to an ethnic dispute between the Turkish and the Greek islanders. The international complications of the dispute stretch far beyond the boundaries of the island of Cyprus itself and involve the guarantor powers (Turkey, Greece, and the United Kingdom alike), along with the United States, the United Nations and the European Union. With Turkey’s intervention into the island (Cyprus Peace Operation)  in 1974 because of a fascist military coup in the island aiming the annexation of Cyprus with Greece and attacks towards Turkish Cypriots starting from 1963, Turkey occupied the northern part of the internationally recognized Republic of Cyprus, and later upon those territories the Turkish Cypriot community unilaterally declared independence forming the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) in 1983, a sovereign de facto state that lacks international recognition with the exception of Turkey, with which TRNC enjoys full diplomatic relations.[14] After the two communities and the guarantor countries have committed themselves in finding a peaceful solution over the dispute, the United Nations have since created and maintained a buffer zone (the “Green Line”) to avoid any further inter-communal tensions and hostilities. This zone separates the Greek Cypriot-controlled south from the Turkish Cypriot-controlled north.

In 2004, with a settlement plan for the unification of the island called the Annan Plan (It as prepared by UN Secretary General of the period Kofi Annan and thus was named after him), a new peace plan to revive the divided Cyprus Republic was put into referendum on both sides of the island. The United Kingdom (as a guarantor power) and the United States came out in favor of the plan. Turkey also clearly signaled its support for the plan. The Greek government decided to remain neutral. On 24 April, Turkish Cypriots endorsed the plan by a margin of almost two to one. However, the Greek Cypriots voted against the plan, by a margin of about three to one in a way to prove the difficulty of the problem because of ultra-nationalism.

Referendum Result
Yes
No
Turnout
Turkish Cypriot Community
64.90 %
35.09 %
87 %
Greek Cypriot Community
24.17 %
75.83 %
88 %

On 1 May 2004, a week after the referendum, Cyprus Republic joined the European Union. Under the terms of accession the whole island is considered to be a member of the European Union. However, the terms of the acquis communautaire, the EU’s body of laws, have been suspended in the Northern Cyprus. After the referendum, in June 2004, Turkish Republic of Northern Cyprus became an “observer member” country in the Organization of Islamic Conference (OIC) under the name of Turkish Cypriot State. Despite initial hopes that a new process to modify the rejected plan would start by Autumn, most of the rest of 2004 was taken up with discussions over a proposal by the European Union to open up direct trade with the Turkish Cypriots and provide 259,000,000 in funds to help them upgrade their infrastructure. Promises given by the European Union were not met and this decreased the credibility of the Union.[15] In addition, Greek Cypriots with the name of Cyprus Republic began to represent the whole island in the EU and started to use this issue in order to block Turkey’s accession to EU.[16] In October 2012, TRNC became an “observer member” country of Economic Cooperation Organization again under the name of Turkish Cypriot State.

After the Presidential election in the south Cyprus in February 2013, a liberal politician who supported the Annan Plan in the past, Nikos Anastasiades (Anastasiadis) became the President of Cyprus Republic.[17] Hopes for the unification of the island further increased since last week pro-settlement social democratic Republican Turkish Party (CTP) has won the elections in TRNC.[18] Turkish Foreign Minister also recently made a statement and by making reference to the “either death or partition” slogan of Turkish nationalists in the past, he said “either solution or partition” showing Turkey’s positive approach for the solution of the problem although Turkish Cypriots faced with the unethical and unequal treatment of European Union in regards to the Cyprus dispute only few years ago.[19]

Cyprus Dispute will be at the top of the agenda for the upcoming days while a peaceful settlement is not impossible to be realized due to the mutual political and monetary gain for both sides concerning the issue in regards to developing energy politics in the region.


Assist. Prof. Dr. Ozan ÖRMECİ



BIBLIOGRAPHY
-          “Azerbaycan’da 100 yıllık doğalgaz var”, Rusya.ru, Retrieved on 31.07.2013 from http://www.rusya.ru/Content/14759-Azerbaycan_da+100+y%C4%B1ll%C4%B1k+do%C4%9Falgaz+var.
-          “Cyprus Dispute”, Wikipedia, Retrieved on 31.07.2013 from http://en.wikipedia.org/wiki/Cyprus_dispute.
-          “Davutoğlu: Ya Çözüm, Ya Taksim”, Uluslararası Politika Akademisi, Retrieved on 31.07.2013 from http://politikaakademisi.org/davutoglu-ya-cozum-ya-taksim/.
-          “Doğu Akdeniz’de iki rakip proje”, Aydınlık, Retrieved on 31.07.2013 from http://www.aydinlikgazete.com/mansetler/20835-dogu-akdenizde-iki-rakip-proje.html.
-          “Energy Policy”, Wikipedia, Retrieved on 31.07.2013 from http://en.wikipedia.org/wiki/Energy_policy.
-          “Eroğlu: Kıbrıs Türk halkının geleceği, Rum tarafına endeksli tutulmamalı”, Kıbrıs Postası, Retrieved on 31.07.2013 http://www.kibrispostasi.com/index.php/cat/35/news/107308/PageName/KIBRIS_HABERLERI.
-          “Exclusive economic zone”, Wikipedia, Retrieved on 31.07.2013 from http://en.wikipedia.org/wiki/Exclusive_economic_zone#Cyprus.
-          Kısacık, Sina (2012), “An Analysis on the Rivalry between the Global and Regional Powers on the Transportation of Caucasia and Central Asian Hydrocarbon Resources”, Uluslararası Politika Akademisi, Retrieved on 31.07.2013 from http://politikaakademisi.org/an-analysis-on-the-rivalry-between-the-global-and-regional-powers-on-the-transportation-of-caucasia-and-central-asian-hydrocarbon-resources/.
-          “Miqati Says Cyprus Still Waiting for Lebanon’s Ratification of Maritime Border Agreement”, Naharnet, Retrieved on 31.07.2013 from http://www.naharnet.com/stories/en/55215.
-          “Noble Energy”, Wikipedia, Retrieved on 31.07.2013 from http://en.wikipedia.org/wiki/Noble_Energy.
-          Noble Energy web site, http://www.nobleenergyinc.com/Home-4.html.
-          Örmeci, Ozan (2013), “Güney Kıbrıs’ta Nikos Anastasiades Dönemine Doğru”, Uluslararası Politika Akademisi, Retrieved on 31.07.2013 from http://politikaakademisi.org/guney-kibrista-anastiasides-donemine-dogru/.
-          Örmeci, Ozan (2013), “KKTC’de Zafer Sosyal Demokrat CTP’nin”, Uluslararası Politika Akademisi, Retrieved on 31.07.2013 from http://politikaakademisi.org/kktcde-zafer-sosyal-demokrat-ctpnin/.
-          Özertem, Hasan Selim (2011), “Energy Games in the East Mediterranean”, Turkish Weekly, Retrieved on 31.07.2013 from http://www.turkishweekly.net/columnist/3569/.
-          Sanberk, Özdem (2004), “KKTC ve Tutulmayan Sözler”, Radikal, Retrieved on 31.07.2013 from http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=135527.
-          “Tamar Gas Field”, Wikipedia, Retrieved on 31.07.2013 from http://en.wikipedia.org/wiki/Tamar_gas_field.



[1] “Energy Policy”, Wikipedia, Retrieved on 31.07.2013 from http://en.wikipedia.org/wiki/Energy_policy.
[2] Sina Kısacık (2012), “An Analysis on the Rivalry between the Global and Regional Powers on the Transportation of Caucasia and Central Asian Hydrocarbon Resources”, Uluslararası Politika Akademisi, Retrieved on 31.07.2013 from http://politikaakademisi.org/an-analysis-on-the-rivalry-between-the-global-and-regional-powers-on-the-transportation-of-caucasia-and-central-asian-hydrocarbon-resources/.
[3] For details see; Sina Kısacık (2012), “An Analysis on the Rivalry between the Global and Regional Powers on the Transportation of Caucasia and Central Asian Hydrocarbon Resources”, Uluslararası Politika Akademisi, Retrieved on 31.07.2013 from http://politikaakademisi.org/an-analysis-on-the-rivalry-between-the-global-and-regional-powers-on-the-transportation-of-caucasia-and-central-asian-hydrocarbon-resources/.
[4] Hasan Selim Özertem (2011), “Energy Games in the East Mediterranean”, Turkish Weekly, Retrieved on 31.07.2013 from http://www.turkishweekly.net/columnist/3569/.
[5] “Miqati Says Cyprus Still Waiting for Lebanon’s Ratification of Maritime Border Agreement”, Naharnet, Retrieved on 31.07.2013 from http://www.naharnet.com/stories/en/55215.
[6] Noble Energy, Inc. of Houston, Texas, United States is the modern name of Noble Affiliates Inc., by which it was known through the 1990s, and it is now an oil and natural gas exploration and production company with almost US$3 billion in revenue at #660 on the 2007 Fortune 1000 list of the largest American companies. In 1985, Noble Affiliates spun off its subsidiary Noble Drilling Corporation to shareholders, and that company in turn went public by the early 1990s, and then became Noble Corporation, an S&P 500 company. In South America, the company operates in Argentina and Ecuador. In Africa, Noble Energy operates in Equatorial Guinea. And in Eurasia, it operates in the Mediterranean Sea, the North Sea and China. Noble is headquartered in the Greenspoint district and in Houston. For details see; “Noble Energy”, Wikipedia, Retrieved on 31.07.2013 from http://en.wikipedia.org/wiki/Noble_Energy. For company’s website see; http://www.nobleenergyinc.com.
[7] “Doğu Akdeniz’de iki rakip proje”, Aydınlık, Retrieved on 31.07.2013 from http://www.aydinlikgazete.com/mansetler/20835-dogu-akdenizde-iki-rakip-proje.html.
[8] “Exclusive economic zone”, Wikipedia, Retrieved on 31.07.2013 from http://en.wikipedia.org/wiki/Exclusive_economic_zone#Cyprus.
[9] The Tamar gas field is a natural gas field in the Mediterranean Sea off the coast of Israel. The field is located in Israel’s exclusive economic zone, roughly 80 kilometres (50 mi) west of Haifa in waters 1,700 metres (5,600 ft) deep. While there have been small oil and gas discoveries in Israel over the decades, Tamar was the first large-scale hydrocarbon resource discovered in the country. It was also the first gas discovery made in geological layers dating back to the Oglio-Miocene era in the up-until-then little-explored Levant basin of the Eastern Mediterranean. Since Tamar’s discovery, large gas discoveries have been made in other analogous geological formations of the same age in the region. Since Tamar was the first such discovery, these gas containing formations have become collectively known as Tamar sands. For details see; “Tamar Gas Field”, Wikipedia, Retrieved on 31.07.2013 from http://en.wikipedia.org/wiki/Tamar_gas_field.
[10] Hasan Selim Özertem (2011), “Energy Games in the East Mediterranean”, Turkish Weekly, Retrieved on 31.07.2013 from http://www.turkishweekly.net/columnist/3569/.
[11] “Azerbaycan’da 100 yıllık doğalgaz var”, Rusya.ru, Retrieved on 31.07.2013 from http://www.rusya.ru/Content/14759-Azerbaycan_da+100+y%C4%B1ll%C4%B1k+do%C4%9Falgaz+var.
[12] Hasan Selim Özertem (2011), “Energy Games in the East Mediterranean”, Turkish Weekly, Retrieved on 31.07.2013 from http://www.turkishweekly.net/columnist/3569/.
[13] See; “Cyprus Dispute”, Wikipedia, Retrieved on 31.07.2013 from http://en.wikipedia.org/wiki/Cyprus_dispute.
[14] See; “Cyprus Dispute”, Wikipedia, Retrieved on 31.07.2013 from http://en.wikipedia.org/wiki/Cyprus_dispute.
[15] “Eroğlu: Kıbrıs Türk halkının geleceği, Rum tarafına endeksli tutulmamalı”, Kıbrıs Postası, Retrieved on 31.07.2013 http://www.kibrispostasi.com/index.php/cat/35/news/107308/PageName/KIBRIS_HABERLERI.
[16] Özdem Sanberk (2004), “KKTC ve Tutulmayan Sözler”, Radikal, Retrieved on 31.07.2013 from http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=135527.
[17] Ozan Örmeci (2013), “Güney Kıbrıs’ta Nikos Anastasiades Dönemine Doğru”, Uluslararası Politika Akademisi, Retrieved on 31.07.2013 from http://politikaakademisi.org/guney-kibrista-anastiasides-donemine-dogru/.
[18] Ozan Örmeci (2013), “KKTC’de Zafer Sosyal Demokrat CTP’nin”, Uluslararası Politika Akademisi, Retrieved on 31.07.2013 from http://politikaakademisi.org/kktcde-zafer-sosyal-demokrat-ctpnin/.
[19] “Davutoğlu: Ya Çözüm, Ya Taksim”, Uluslararası Politika Akademisi, Retrieved on 31.07.2013 from http://politikaakademisi.org/davutoglu-ya-cozum-ya-taksim/.

28 Temmuz 2013 Pazar

KKTC'de Zafer Sosyal Demokrat CTP'nin


Bugün yapılan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti genel seçimleri sonucunda Cumhuriyetçi Türk Partisi-Birleşik Güçler (CTP-BG) % 38,37 oyla seçimi birinci parti olarak tamamladı. CTP'yi % 27,30 oyla Ulusal Birlik Partisi (UBP), % 23,11 oyla Demokrat Parti-Ulusal Güçler (DP-UG), % 7,43 oyla Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) ve % 3,21 oyla Birleşik Kıbrıs Partisi (BKP) izledi. Bağımsız adaylar ise % 0,56 oranında oy alabildi. 

19 Nisan 2009'da yapılan son genel seçimlerden yaklaşık 3 yıl sonra yapılan milletvekilliği erken genel seçimlerinde, KKTC'de kayıtlı olan toplam 172.803 seçmenden 120.287'si 670 sandıkta oy kullandı. Öğlen saatlerinde 45 dereceyi bulan sıcaklık nedeniyle zor koşullarda gerçekleşen ve katılımın çok yüksek olmadığı (% 69,61 dolaylarında) seçimlerde, KKTC seçim sistemi sayesinde seçmenler partilerin aday listesine olduğu gibi oy verebildiği gibi, karma oyla farklı partilerden adaylara tek tek oy da verebildi. 50 milletvekilinin yer aldığı KKTC Cumhuriyet Meclisi'nde başkent Lefkoşa'dan 16, Gazimağusa'dan 13, Girne'den 10, Güzelyurt'tan 6 ve İskele'den de 5 milletvekili yer alacak. Netleşmemiş sonuçlara göre CTP-BG 21, UBP 14, DP-UG 12 ve TDP 3 milletvekili çıkaracak. BKP ve bağımsızlardan ise seçilebilen milletvekili olmadı.

Genel seçimlere Özkan Yorgancıoğlu liderliğinde favori olarak giren CTP-BG, beklendiği gibi rahat bir zafere ulaştı. Ancak CTP'nin milletvekili sayısının 25'i bulamaması ve 21′de kalması, KKTC'de önümüzdeki günlerde bir koalisyon hükümetini zorunlu kılacak gibi gözüküyor. CTP'nin bu noktada 3 senedir iktidarda olan KKTC'nin köklü sağ siyasal partisi UBP'den ziyade Serdar Denktaş liderliğinde son dönemde yeni bir çıkış yakalayan ve klasik söylemlerinde değişiklik yapan DP-UG'yi tercih etmesi bekleniyor. CTP'nin ayrıca sosyalist çizgideki ve dış politikada çözüm ve Rumlarla birleşme yanlısı TDP ile de bir koalisyon hükümetine gidebileceği öngörülüyor. Ancak CTP-TDP milletvekili sayıları şu anki tabloda ikili bir koalisyona izin vermiyor. Bu nedenle CTP-DP koalisyonu en güçlü ihtimal olarak karşımıza çıkıyor. Zaten genel bir değerlendirme yapmak gerekirse; bu seçimlerin iki galibi büyük oy artışı yaşayan CTP ve DP oluyor. Bu nedenle bu iki partinin koalisyonunu beklemek makul gözüküyor. Bu koalisyon olmazsa ise hesapların çok karışacağını ve DP'nin kilit parti konumunda olduğunu belirtmem lazım. 

Seçim sonuçlarına bakıldığında 2009 genel seçimlerine kıyasla büyük bir oy kayması yaşandığı ve UBP'nin yüzde 17 oy kaybederken, CTP'nin yüzde 9, DP'nin ise yüzde 12-13 oranında oy arttırdığı görülmektedir. Siyaset biliminde volatilite (oynaklık) adı verilen bu kısa süre içerisinde yüksek oy değişikliği yaşanması durumu, bu seçimlerde KKTC'de de yüksek oranda görülmüştür. Neden böyle bir oy kayması yaşandığını ise daha çok UBP'nin iktidarda kaldığı 3 yıllık dönemde Kıbrıs Türk halkı tarafından yeterince başarılı bulunmamasıyla açıklayabiliriz. Elbette seçim sonuçlarını etkileyen başka faktörler de olmuştur. Örneğin Güney Kıbrıs'ta bulunan doğal gaz rezervleri sonrasında adada yeniden birleşme umudunun doğmuş olması, denilebilir ki birleşme yanlısı CTP'yi ön plana çıkarırken, statükonun devamı veya KKTC'nin tanınması taraftarı UBP'yi arka plana atmıştır. Ayrıca geçen seçimlerde yüksek oranda sandığa gitmeyen CTP seçmeninin, bu defa sandığa gitmemenin bir çare olmadığını görerek daha yüksek oranda oy kullanması bir diğer önemli faktör olmuştur. Önceki CTP iktidarı döneminde hayata geçirilen tek tip sigorta sisteminin UBP iktidarı döneminde kamu yönetimi reformu ile desteklenmemesi ve yeni maaş yasası ile kamu çalışanlarının maaşlarının düşürülmesi UBP'nin oy kaybında diğer önemli faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır. UBP'nin oy kaybı ve DP'nin oy artışında bir diğer önemli sebep ise, UBP'nin olaylı kurultayı sonrasında Ahmet Kaşif önderliğinde 8'ler adı verilen bir grubun UBP'den koparak DP'ye geçmesi olarak belirtilebilir. Seçimlere katılımın yüzde 70 dolaylarında kalması, aslında KKTC'deki tüm siyasi partilere seçmenden gelen bir uyarı olarak okunabilir ve Kıbrıs Türk halkının beklentilerine cevap verilmezse, KKTC siyasal hayatında yakın zamanda yeni siyasal partilere yer açılabileceği düşüncesini akla getirebilir.

Önümüzdeki günlerde KKTC'de hükümetin nasıl ve kimlerden oluşacağı ortaya çıkacaktır. Twitter üzerinden yaşadığım hesap dondurulması ve benzeri sansürleme girişimlerine rağmen KKTC'den en doğru bilgileri size aktarmaya devam edeceğim. Kıbrıs'tan sevgilerle…

 
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ

23 Temmuz 2013 Salı

KKTC'de 28 Temmuz 2013 Genel Seçimlerine Doğru


Türkiye Cumhuriyeti dışında hiçbir ülke tarafından tanınmamasına karşın, kurulduğu 1983 yılından bugüne kadar işleyen bir demokrasi oluşturulması konusunda en ileri giden Müslüman nüfusu yoğun ülkelerden biri olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde 28 Temmuz 2013 tarihinde halk erken genel seçimler için sandık başına gidecek. Bu yazıda 28 Temmuz’daki seçimlere girecek olan ve maalesef “yavru vatan” adını vermemize karşın ülkemizde pek tanınmayan KKTC’deki siyasal partileri sizlere kısaca tanıtmaya çalışacağım.


1.      Cumhuriyetçi Türk Partisi - Birleşik Güçler (CTP-BG)
Seçimlere en iddialı girecek olan parti Avrupa tipi sosyalist-sosyal demokrat çizgideki Cumhuriyetçi Türk Partisi - Birleşik Güçler (CTP-BG) gibi gözüküyor.[1] Mehmet Ali Talat’ın liderlikten ayrılması sonrasında liderlik krizi yaşadığı algısı yaratan CTP, yine de bu seçimlere Özkan Yorgancıoğlu liderliğinde oldukça toparlanmış bir halde giriyor. Diğer büyük partilere kıyasla daha ideolojik ve daha kurumsal bir yapısının olması ve daha iyi eğitimli kesimler ile Kıbrıslı Türk entelektüellerden aldığı destekle seçime oldukça iddialı giren CTP’nin bir diğer avantajı da, Güney Kıbrıs’ta keşfedilen doğalgaz rezervleri sonrasında adada yeniden ancak bu defa ekonomik temelli bir birleşme ya da en azından işbirliği umudunun doğmuş olması. Gazete ve internet sitelerinde yayınlanan çeşitli anketlere bakıldığında CTP’nin seçimi 1. olarak bitireceği ancak tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşamayacağı görülüyor.[2]

1970 yılında kurulmuş köklü bir parti olan ancak 1990’lara kadar Kıbrıs siyasetinde ön plana çıkamayan CTP’nin diğer büyük siyasal partiler olan UBP ve DP-UG’den temel farkı, dış politikada Güney Kıbrıs Rum Kesimi ile Kıbrıs Cumhuriyeti temelinde birleşmek konusunda oldukça iddialı bir parti olması. Annan Planı döneminde oy patlaması yapan CTP, 2005 genel seçimlerinde aldığı % 45 oy oranına yaklaşabileceği umudunu vermese de, yüzde 30’ların üzerinde bir oyla seçimi birinci parti bitirebileceğe benziyor. Birkaç ay önce yapılan ara yerel seçimlerde Lefkoşa Belediyesi’ni Kadri Fellahoğlu ile kazanan CTP, seçimler öncesinde yükselen bir trend sergiliyor ve seçmenlerine iktidar umudu veriyor. Ayrıca Avrupa’daki sol partilere benzer şekilde içerisinde yeşil ve kırmızı adında iki farklı kanat bulunan CTP’nin, çevrecilik ve daha sol-sosyal demokrat bir ekonomik program anlamında da diğer iki büyük partiden ayrıştığı görülüyor. CTP’nin en önemli dezavantajı ise, Rumlarla birleşme yanlısı politikalarının başta Türkiye kamuoyunun milliyetçi kesimleri olmak üzere birçok kesimde kaygı yaratacak şekilde Türkiye karşıtı politikalar olarak algılanması. KKTC’deki ekonomik hayatın dönmesi konusunda kritik rolü olan Türkiye Cumhuriyeti’ne karşıt olarak algılanmak elbette CTP’nin zayıf karnı olarak gözüküyor ve partinin Türkiye kökenli seçmenin oyunu almasını engelliyor.   


2.      Ulusal Birlik Partisi (UBP)
Rauf Denktaş’lı yıllardan başlayarak KKTC’de sağ siyasette daima bir marka olan Ulusal Birlik Partisi (UBP) ise, seçim öncesinde yaşadığı çalkantılı döneme karşın özellikle Türkiye kökenli seçmenlerin yoğun yaşadığı bölgelerdeki gücüyle seçimin bir diğer iddialı partisi olarak gözüküyor.[3] 1975 yılında Rauf Denktaş tarafından kurulmuş olan serbest piyasa ekonomisi yanlısı ve milliyetçi sağ çizgideki parti, 2010 tarihinden beri İrsen Küçük liderliğinde siyasal hayatına devam ediyor. Seçimde favori gösterilmese de, UBP’nin KKTC siyasal seçimler tarihçesine bakıldığında yalnızca 2003 ve 2005 seçimlerinde yenilgiye uğradığı, bunun dışında iktidardan uzak kaldığı dönemlerde bile seçimleri birinci parti olarak tamamladığı görülüyor.

Önceki Başbakan İrsen Küçük liderliğinde seçimlere girecek olan UBP, bugüne kadar KKTC’de yapılmış icraatların çoğunda imzasının bulunması, seçim öncesi ve sonrasında gündeme gelen devlette istihdam politikaları ve özellikle Türkiye kökenli yurttaşlara yönelik vatandaşlık dağıtımı ile seçimlerde destek arıyor. Ancak UBP’nin bu defa en büyük dezavantajı; Rauf Denktaş gibi KKTC açısından yeri doldurulamayacak büyüklükte bir ismin ardından özellikle Türkiye kökenli seçmen nezdinde KKTC’nin ikinci adamı konumundaki 3. Cumhurbaşkanı Dr. Derviş Eroğlu’nun partiyle yaşadığı sıkıntılar ve İrsen Küçük’le yaşadığı polemikler olarak gözüküyor. Dahası geçtiğimiz aylarda Gazimağusa milletvekili Ahmet Kaşif önderliğindeki 8’ler adı verilen bir grubun, tartışmalı olağanüstü kongre sonrasında UBP’den istifa edip bu seçime Demokrat Parti’den girmesi UBP’nin elini oldukça zayıflatıyor. UBP’nin bir diğer zayıf tarafı ise, Kıbrıslı Türklerin bir bölümü tarafından Başbakan İrsen Küçük’ün Türkiye Cumhuriyeti ile olan ilişkilerde fazla pasif bulunmasıdır. Ancak UBP’nin ve İrsen Küçük’ün eleştirilere rağmen Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ve genel olarak iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi ile iyi ilişkilerinin bulunması bir artı faktör olarak belirtilebilir. Elbette Türkiye’nin aksine siyasal İslamcı hareketlere yabancı KKTC özelinde bu durum kimi zaman dezavantaj olarak da algılanabiliyor.  


3.      Demokrat Parti - Ulusal Güçler (DP-UG)
KKTC siyasetinde son yıllarda birkaç milletvekilliği ve küçük koalisyon ortaklığı ile yetinen Demokrat Parti - Ulusal Güçler (DP-UG) ise, KKTC kurucu Cumhurbaşkanı merhum Rauf Denktaş’ın oğlu Serdar Denktaş liderliğinde bu defa seçimlere çok daha iddialı giriyor.[4] 1992’de UBP’den ayrılan 9 milletvekili tarafından kurulan DP, 1993 genel seçimlerinde birinci parti olamamasına karşın henüz ilk seçimlerinde büyük bir oy patlaması yapmış ve iktidarı koalisyon hükümeti ile UBP’nin elinden ilk kez almıştır. Geçen yıllar içerisinde zaman zaman koalisyon ortaklıkları yapan DP, son dönemde UBP içerisindeki tartışmalardan kaynaklanan yeni bir ivme yakalamış ve UBP içerisindeki 8’ler grubunu bünyesine katarak seçimler öncesinde güç kazanmıştır. Bu olay sonrasında tüzük kurultayı gerçekleştirerek Demokrat Parti – Ulusal Güçler (DP-UG) adını alan parti seçimlere sürpriz yapacağı umuduyla hazırlanmaktadır.

Bugüne kadar babası gibi oldukça milliyetçi çizgide ve Türkiye ile uyumlu siyaset yapan oğul Denktaş’ın, -temel tercihlerinde farklılaşma olmasa da- son dönemde Kıbrıslı kimliğine daha fazla vurgu yapan bir değişime gittiği ve Kıbrıslı Türk seçmende çok rahatsızlık yaratan KKTC idarecilerinin “Türkiye’nin memuru” gibi hareket ettiği algısını değiştirmek için şahsiyetli bir politika izlemeye çalıştığı görülüyor. Ayrıca Denktaş’ın partisinde daha önce siyasette yer almamış genç ve iyi eğitimli adaylara yer vermesi dikkat çekiyor ve takdir topluyor. Denktaş’ın kuşkusuz babasından aldığı birikimin de etkisiyle Kıbrıs sorunu konusuna çok hakim olduğu ve artık olgun bir siyasetçi profili çizdiği görülebiliyor. Bu nedenle DP-UG’nin bu seçimlerde sürpriz yapma ihtimalini yabana atmamak gerektiğini düşünüyorum. DP’nin birincilik şansı fazla olmasa da, sağın liderliği konusunda UBP’yi zorlayabileceği anlaşılıyor.  


4.      Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP)
2007 yılında kurulan yeni bir siyasal parti olmasına karşın, kökleri Toplumcu Kurtuluş Partisi (TKP) gibi Kıbrıs’ın köklü sosyalist partilerinden birine dayanan TDP, 2013 genel seçimlerine Kıbrıs siyasetinin tanınan simalarından Psikiyatri Doçenti Doktor Mehmet Çakıcı liderliğinde giriyor.[5] 2009 genel seçimlerinde 50 milletvekilinin yer aldığı meclise 2 milletvekili sokmayı başaran parti, bu seçimlerde de birkaç milletvekilliği çıkararak koalisyon ortağı olma umudunu taşımaktadır.

Kıbrıs sorununda mutlak ve acil çözümü ve ekonomide özelleştirme karşıtı kamucu-sosyalist politikaları destekleyen parti, ayrıca mecburi askerliği kaldırarak profesyonel askerliğe geçme sözüyle de özellikle bir kısım gençlerde heyecan yaratmaktadır. TDP’nin cinsel kimlikler konusunda da Avrupalı sosyalist partilere benzer özgürlükçü bir yaklaşımının olduğu görülmektedir. Ancak solu kaplayan geleneksel aktör CTP nedeniyle TDP’nin seçimlerde başarı şansı yüksek gözükmemektedir.    


5.      Birleşik Kıbrıs Partisi (BKP)
KKTC’de 28 Temmuz 2013 genel seçimlerine girecek 5. parti ise Birleşik Kıbrıs Partisi – BKP’dir.[6] “Demokratik Birleşik Kıbrıs” sloganıyla komünist ve birleşmiş bir ada hayalini savunan BKP, seçimlere genel başkanları İzzet İzcan liderliğinde girmekte ancak partiye seçimlerde pek bir şans tanınmamaktadır. 2009 genel seçimlerinde % 2,42 oy almasına karşın milletvekili çıkaramayan BKP’nin atılım yapması herkes için sürpriz olacaktır.


KKTC seçimlerinin Kıbrıslı Türklere ve Türkiye Cumhuriyeti’ne en olumlu neticeleri getirmesi dileğiyle Kıbrıs’tan sevgilerimi ve selamlarımı gönderiyor, bayram tatilinde tüm vatandaşlarımızı soydaşlarımızla kucaklaşmak ve deniz ile güneşin tadını çıkarmak için cennet Kıbrıs’a davet ediyorum.

Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ



[1] CTP-BG web sitesine ulaşmak için; http://www.ctp-bg.org/.  
[2] Bir örnek anket sayfası için bakınız; “Anket”, Haber KKTC, Erişim Tarihi: 23.07.2013, Erişim Adresi: http://www.haberkktc.com/anket.html.
[3] UBP web sitesine ulaşmak için; http://www.ulusalbirlikpartisi.com/.
[4] DP-UG web sitesi için; http://www.dp-ug.com/.
[6] BKP web sitesi için; http://www.birlesikkibrispartisi.org