Kıbrıs Türk halkı, 5 ilçe ile beraber toplam 28 belediyeyi yönetecek kişileri seçmek ve anayasal değişiklikleri oylamak için dün sandık başına gitti. Gün içerisinde hava sıcaklığının 45 dereceyi bulduğu çok sıcak bir havada yapılan seçimlere katılım oranı, akşam saatlerinde oy verenlerin artmasıyla birlikte yüzde 40’lardan yüzde 60’lara yükselerek sonuçta yüzde 65’i buldu.[1] Bu yazıda 29 Haziran 2014 KKTC yerel seçimlerini sizler için analiz etmeye çalışacağım.
Seçimler öncesinde genel beklenti; iki büyük parti Cumhuriyetçi Türk Partisi – Birleşik Güçler (CTP-BG) ve Ulusal Birlik Partisi’nin (UBP) ilçeler başta olmak üzere birçok yerde kıyasıya rekabet etmesiydi.[2] Ancak seçim sonuçları gösterdi ki, KKTC gibi küçük ülkelerde yerel dinamikler ve adaylara yönelik izlenim ve duygular, partilerin kurumsal kimliğini aşacak ölçüde etkili olabiliyor. Nitekim bu seçimde de birçok yerde bağımsız veya daha arka planda olan siyasal partilerden seçilen adayların çokluğu, bu durumu kanıtlayan bir faktör oldu. Seçimlerden birinci çıkan CTP-BG, kesin olmayan sonuçlara göre 28 belediyenin 14’ünü kazandı.[3] Ancak Girne ve Gazimağusa gibi kalelerini kaybeden ve Lefkoşa’da iddialı olamayan CTP, anayasal değişikliklere yönelik referandumdan da yüzde 62 oranında “hayır” oyu çıkması neticesinde hayal kırıklığı yaşadı.[4] Seçimler sonucunda beklentilerin altında kalan UBP 5 belediye kazanırken, Demokrat Parti (DP) ve Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) 1 belediye elde ettiler. Kalan 7 belediyeyi ise çeşitli partilerin destek verdiği bağımsız adaylar kazandı.[5]
Seçimde en büyük sürprizlerden biri başkent Lefkoşa’da yaşandı. Başkentte seçimin CTP ve UBP adayları arasında geçmesi beklenirken, aradan sıyrılan ve komünist Birleşik Kıbrıs Partisi’nin (BKP) de desteklediği TDP’li Mehmet Harmancı ipi önde göğüsledi. Harmancı yüzde 38-39 civarında oy alırken, CTP’li Kadri Fellahoğlu yüzde 32, DP’nin de desteklediği UBP’li Kemal Deniz Dana ise yüzde 25 civarında oy aldı.[6] Harmancı böylelikle büyük bir sürprize imza atarken, son genel seçimlerde bekleneni vermeyen partisi TDP’nin de siyaset sahnesinde iddiasını korumasını sağladı. Akşam saatlerinde en coşkulu kutlamalar Harmancı’nın Lefkoşa’daki seçim bürosunda yapıldı.
Mehmet Harmancı
Seçimin diğer en büyük sürprizleri, CTP’nin kalesi durumunda olan Gazimağusa ve Girne’de yaşandı. Gazimağusa’da çeşitli partilerin desteğini almayı başaran bağımsız aday İsmail Arter, favori aday CTP’li Ahmet Oktay Kayalp’i geçerek yarışı önde tamamladı. Girne’de de CTP’li Sümer Aygın, bağımsız aday Nidai Güngördü’ye geçildi.[7] Favori adaylardan yerini koruyabilen tek isim Güzelyurt’u kazanan UBP’li Mahmut Özçınar oldu. DP Tatlısu belediyesini Hayri Orçan ile kazandı.
Seçim sonuçlarının genel bir değerlendirilmesi yapıldığında, KKTC iç siyasetinde oldukça karışık bir tablonun ortaya çıktığı söylenmelidir. CTP-BG, birinci parti olma özelliğini açıkça korumasına karşın, referandumdan çıkan yüzde 60’ın üzerindeki “hayır” ve Girne ve Gazimağusa gibi kalelerde alınan yenilgiler nedeniyle sonuçlardan mutlu olamadı. Dahası muhalefet partilerinin ilerleyen günlerde referandum sonuçlarını baz alarak CTP-DP koalisyon hükümetini yıpratması ve hatta iktidardan düşürmeye çalışması olası gözüküyor. Ancak CTP’nin en büyük şansının rakiplerinin de başarısız bir performans göstermesi olduğunu söylememiz gerek. Zira KKTC siyasetinin marka olmuş kurumlarından UBP’nin yalnızca 5 belediye kazanması ve Lefkoşa ve İskele’de yenilgiye uğraması, bu partinin de sonuçta başarısız bir görüntü ortaya koymasına neden oldu. Seçimlerde en büyük umudu veren parti; sadece bir belediye kazanmasına karşın, seçim sonrasında başkent Lefkoşa’yı yönetmeye başlayacak TDP oldu. Böylelikle CTP’nin soldaki rakibi TDP’nin de ilerleyen yıllarda siyaset sahnesinde var olabilmesinin önü açıldı. TDP’li Mehmet Harmancı, yerel yönetimde de başarı gösterebilirse ilerleyen yıllarda KKTC siyasetinde etkili bir isim haline gelebilir. Harmancı’nın başarısını sorduğum ve sohbet ettiğim partililer, seçim zaferlerini daha çok Annan Planı döneminde ilk kez bir araya gelen Harmancı ve genç ekibinin yıllar içerisinde olgunlaşmaları ve seçim öncesinde bu genç ekibin çok iyi çalışmasının sonucu şeklinde açıkladılar.
Son olarak bu seçimlerin bir yerel seçim olduğunu ve aday niteliklerinin özellikle küçük ülkelerde çok etkili hale gelebildiğini belirtmemiz gerekiyor. Seçmenin adayı şahsen tanıması ve sevmesi neticesinde, partisel kimliklerin üzerinde doğrudan adaya oy verme KKTC’de de sıklıkla yaşanabiliyor. Bu anlamda CTP ve UBP’nin bazı bölgelerdeki aday seçimlerinin başarılı olmadığı sonucunu çıkarabiliriz. Ancak son dönemde KKTC’deki en önemli meselenin barış görüşmeleri olduğu düşünüldüğünde, yerel seçimin yankılarının o kadar da uzun sürmeyeceği ve fazla olmayacağını da ifade edebiliriz.
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
[1] “KKTC’de yerel seçimlere katılım oranı yüzde 65”, Cihan, Erişim Tarihi: 30.06.2014, Erişim Adresi: https://www.cihan.com.tr/news/Seffaf-sandik_0713-CHMTQ5MDcxMy80.
[2] Bu yönde bir değerlendirme için bakınız; Örmeci, Ozan (2014), “KKTC’de Yerel Seçim Heyecanı”,Uluslararası Politika Akademisi, Erişim Tarihi: 30.06.2014, Erişim Adresi: http://politikaakademisi.org/kktcde-yerel-secim-heyecani/.
[3] “28 belediyenin 14’ü CTP-BG’nin…”, Kıbrıs Postası, Erişim Tarihi: 30.06.2014, Erişim Adresi: http://www.kibrispostasi.com/index.php/cat/35/news/137001/PageName/KIBRIS_HABERLERI.
[4] “KKTC’de yerel seçimler sonuçlandı”, Yeni Şafak, Erişim Tarihi: 30.06.2014, Erişim Adresi: http://yenisafak.com.tr/dunya-haber/kktcde-yerel-secimler-sonuclandi-29.06.2014-662627.
[5] “KKTC’de yerel seçimler sonuçlandı”, Yeni Şafak, Erişim Tarihi: 30.06.2014, Erişim Adresi: http://yenisafak.com.tr/dunya-haber/kktcde-yerel-secimler-sonuclandi-29.06.2014-662627.
[6] “Amiral Gemisi Lefkoşa Harmancı’nın”, Kıbrıs Postası, Erişim Tarihi: 30.06.2014, Erişim Adresi: http://www.kibrispostasi.com/index.php/cat/87/news/136969/PageName/LEFKOSA.
[7] “Yeni Belediye Başkanları’nın tam listesi Kıbrıs Postası’nda”, Kıbrıs Postası, Erişim Tarihi: 30.06.2014, Erişim Adresi: http://www.kibrispostasi.com/index.php/cat/35/news/137005/PageName/KIBRIS_HABERLERI.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder