2014 yılının ilk günlerini
yaşadığımız şu tarihlerde, Türkiye haricinde birçok ülkede devlet başkanlarının
2013 yılı performanslarını değerlendiren ciddi yazılar kaleme alınıyor. Bu
ülkelerden birisi de Fransa… Bu nedenle Fransız internet sitesi Luipresident.fr, Hollande’ın 2013
yılında verdiği sözlerden ne kadarını tuttuğu, ne kadarını ise tutamadığı
konusunda kapsamlı bir dosya hazırladı.[1] Bu
yazıda bu dosyadan yararlanarak Fransız Cumhurbaşkanı’nın performansını ve bu
ülkede geçtiğimiz yıl yaşanan önemli değişiklikleri özetlemeye çalışacağım.
François Hollande’ın
Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde söz verdiği ve sonrasında yerine getirdiği
sözlerden ilki, ülkede oldukça ses getiren ve ismini Guyana asıllı Fransız
siyasetçi Christiane Taubira’dan alan “La Lois Taubira” (Taubira Yasası) adlı
yasa ile ülkede hemcinsler arasında evliliğe izin vermiş olmasıdır. Muhafazakâr
kesimin şiddetli tepkilerine karşın, yasanın ülke genelinde kabul görmüş
olduğunu belirtmek gerekir.
Christiane Taubira ve Jean-Jacques Urvoas, Taubira yasasının geçmesini
kutluyorlar
Hollande’ın sözünü verip
başarıyla hayata geçirdiği bir diğer konu, vergi kaçakçılığı ile mücadele
alanında olmuştur. Mediapart adlı Fransız internet gazetesinin
ortaya çıkardığı ve “L’Affaire Cazuhac” (Cazuhac Olayı) olarak bilinen skandal
sonucu Fransız Maliye Bakanı Jérôme Cazuhac’ın İsviçre ve Singapur’da kayıtdışı
servetinin bulunduğu iddia edilince, Hollande bu konuda kararlı davranmış ve
Bakanı’nı istifaya zorladığı gibi vergi kaçakçılığı konusunda çok daha ağır
cezalar öngören bir yasa da hazırlatmıştır.
Fransız Cumhurbaşkanı’nın üçüncü
gerçekleştirdiği sözü ise, önceki Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy döneminde Cumhurbaşkanı’nın
belirlediği Fransız televizyonu ve medya kuruluşu başkanlarını atama yetkisini,
daha önce söz verdiği gibi bir konseye (Conseil supérieur de l’audiovisuel-CSA) vermiş olmasıdır. Bu da
Cumhurbaşkanı’nın demokratik duruşunu pekiştiren bir hamle olmuştur. Fransız
Cumhurbaşkanı’nın sözünü gerçekleştirdiği dördüncü konu ise emeklilik reformu
alanında olmuştur.
Bu başarılı reformlar dışında
kısmen gerçekleştirilebilen reformlara baktığımızda, bu alanda en dikkat çekici
konular; bankacılık reformu, Anayasa Konseyi’nin daha sonra iptal ettiği 1 milyon euro ve üzeri gelire sahip vatandaşlardan
yüzde 75 gelir vergisi alınmasını
öngören “lüks vergisi” yasası, İç İşleri Bakanı Manuel Valls’in polislerin
kişilerin fiziksel görüşüne göre keyfi uygulamalar yapmalarını engelleyen yeni
ve olumlu bir düzenleme ve Elize Sarayı’nın (Cumhurbaşkanlığı) finanse ettiği
ve bütçeye ek yük getirdiği düşünülen kamuoyu yoklamalarını kısıtlaması
olmuştur. Bu yasalardan özellikle lüks vergisinin ülkede pek hoş
karşılanmadığını ve Gérard Depardieu gibi tanınmış bir Fransız aktörün bu yasa
nedeniyle Rusya vatandaşlığına geçtiğini hatırlamakta fayda var. Ayrıca kamuoyu
yoklamalarının kısıtlanması da daha çok kamuoyu desteği almaya yönelik sembolik
bir anlam ifade ediyor ve ülke ekonomisini düzlüğe çıkaracak bir hamle değil.
Fransa’daki işsizlik oranları
Hollande’ın
bu kısmen başardığı reformlar dışında başarısız olduğu konulara baktığımızda
ise; ilk dikkat çeken konu ülkedeki işsizlik oranlarını söz vermesine karşın
henüz düşürememiş olmasıdır. Hollande göreve başlandığı yüzde 10 dolaylarında
olan işsizlik, bugün de yüzde 10.90-11 dolaylarındadır.[2]
Bu konu Cumhurbaşkanı’nın en zayıf karnı olarak gözükmekte ve dahası ülkedeki göçmenleri
hedef alan aşırı milliyetçi eğilimlerin yükselmesine de katkıda bulunmaktadır.
İkinci önemli başarısızlık Cazuhac Olayı sonrasında yapılan bazı reformlara
karşın, mali disiplin ve vergi denetimi konularında kapsamlı adımlar
atılamaması olmuştur. Üçüncü dile getirilen konu, Fransız Dış İşleri Bakanı
Laurent Fabius’un “Suriye’de Cenevre Sözleşmesi’ne aykırı olarak kimyasal
silahlar kullanılırsa, Fransa’nın tepkisi hemen ve şimşek gibi olacaktır”
sözlerine karşın Fransa’nın bu konuda inisiyatifi daha sonra ABD ve Rusya’nın
diplomatik çabalarına bırakmış olmasıdır. Bu durumu aslında bir başarısızlıktan
ziyade, sürece katkı veren bir açıklama olarak değerlendirmek kanımca hatalı
olmayacaktır.
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
[1] Dosyaya şuradan
ulaşılabilir; “2013 : le bilan des promesses de François Hollande”, Erişim
Tarihi: 04.01.2014, Erişim Adresi: http://luipresident.blog.lemonde.fr/2014/01/02/promesses-tenues-et-brisees-le-bilan-2013-de-francois-hollande/.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder