1993 yılında kurulan Berlin merkezli sivil toplum kuruluşu Transparency International’ın[1] (Uluslararası Şeffaflık Örgütü), 1995 yılından beri her sene yayınladığı ve dünyada gündem yaratan Dünya Yolsuzluk Algısı raporlarının 2016 yılı versiyonu, geçtiğimiz günlerde kurumun web sitesinden yayınlandı[2]. Bu yazıda, bu raporda öne çıkan bazı hususları özetlemeye çalışacağım.
Transparency International 2016 yılı Dünya Yolsuzluk Algısı haritası
Yıllardır alışılageldiği üzere, İskandinav demokrasilerinden olan Avrupa Birliği (AB) üyesi Danimarka, bu yıl da yolsuzluk algısının en az olarak ölçüldüğü ülke olarak kaydedildi. Danimarka’yı Yeni Zelanda, Finlandiya, İsveç, İsviçre, Norveç, Singapur, Hollanda, Kanada, Almanya, Lüksemburg, Birleşik Krallık, Avustralya, İzlanda, Belçika, Hong Kong, Avusturya, Amerika Birleşik Devletleri, İrlanda ve Japonya gibi ülkeler takip etti. İlk 20’ye bakıldığında; her zaman olduğu gibi Avrupa ülkelerinin (13 ülke) üstünlüğü göze çarptı. Ayrıca Kuzey Amerika’dan 2 ülke, Okyanusya’dan yine 2 ülke ve Asya’dan 3 ülke ilk 20’ye girmeyi başardı. Listede üst sıralara girebilen bir Orta ve Güney Amerika, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ve Sahra-altı Afrika ülkesi ise olmadı. 21. sırada yer alan Uruguay Orta ve Güney Amerika’nın en başarılı ülkesi olurken, 24. sırada yer alan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) de, Orta Doğu ve Kuzey Afrika coğrafyasının en az yolsuzluk algısı ölçülen ülkesi olmayı başardı. Sahra-altı Afrika bölgesinin en başarılı ülkesi ise 35. sırada yer alan Botsvana oldu.
Listede en alt sırada yer alan 20 ülke ise en sondaki Somali’den başlanarak şöyle sıralandı; Somali, Güney Sudan, Kuzey Kore, Suriye, Yemen, Sudan, Libya, Afganistan, Gine-Bissau, Venezuela, Irak, Eritre, Angola, Kongo Cumhuriyeti, Haiti, Çad, Orta Afrika Cumhuriyeti, Burundi, Özbekistan ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti. Listenin en alt sırasında yer alan ülkelerin büyük çoğunluğu (10 ülke) Sahra-altı Afrika’da yer alırken, Orta Doğu ve Kuzey Afrika coğrafyasından (5 ülke), Asya’dan (3 ülke) ve Orta ve Güney Amerika’dan (2 ülke) bazı ülkeler de listede en alt sıralarda kendilerine yer buldular.
Türkiye ve diğer Türk Cumhuriyetleri de yolsuzluk algısı konusunda oldukça başarısız bir performans sergilediler. 75. sırada yer alan Türkiye, listede 2012 yılından beri istikrarlı bir şekilde listede sıra ve puan kaybetmeye devam ederken, Azerbaycan 123., Kazakistan 131., Kırgızistan 136., Türkmenistan 154. ve Özbekistan 156. sırada yer aldılar. Bu durum, Türk Cumhuriyetleri’nin demokrasiden uzaklaştıkça, yolsuzluk konusunda da daha kötü bir duruma düştüklerini bir kez daha gösterdi.
Sonuçlar, demokratik ve şeffaf yönetimin büyük ölçüde Avrupa ve Batı medeniyetinin bir unsuru olduğunu gösterirken, yolsuzluğun ilginç bir şekilde fakir ve geri kalmış ülkelerde daha yüksek oranda olması da dikkat çekti.
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
[1] Web sitesi için; https://www.transparency.org/.
[2] Rapora buradan bakılabilir; http://www.transparency.org/news/feature/corruption_perceptions_index_2016.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder