2013 Küresel Mutluluk Endeksi

Küresel Mutluluk Endeksi, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Komisyonu tarafından hazırlanan ve John F. Helliwell, Richard Layard ve Jeffrey Sachs gibi önemli isimlerce düzenlenen bir endekstir.[1] İlk kez 1 Nisan 2012’de yayınlanan rapor, ülkelerin gelişmişliği ve halkların memnuniyetini yalnızca gayrisafi milli hasıla ya da İnsani Gelişmişlik Endeksi ile ölçen piyasacı yaklaşıma alternatif olarak ortaya çıkmış ve psikolojik unsurları da devreye sokan alternatif bir yaklaşım gündeme getirmiştir. Bu yaklaşımda; Gallup World Poll’un mutluluk ölçümü verileri, farklı yaşam tercihlerine duyulan saygı ve bireysel özgürlükler, yolsuzluk algısı, ülkelerdeki zihinsel ve ruhsal rahatsızlıkların oranı ve değer yargıları ve etik değerler değerlendirmeye alınmaktadır. Bu yazıda, açıklanan son rapor olan 2013 yılı Küresel Mutluluk Endeksi sonuçlarını[2] sizlere özetleyeceğim.

2013 Küresel Mutluluk Endeksi ilk 30 sıralaması

Listede ilk sırayı alan ülke Danimarka olmuştur. Danimarka’yı küçük farklarla Norveç, İsviçre, Hollanda ve İsveç izlemektedir. Böylelikle ilk 5 sırayı alan ülkelerin hepsi Avrupa merkezli olarak dikkat çekmektedir. 6. sırada yer alan Kanada’yı, Finlandiya, Avusturya, İzlanda ve Avustralya izlemektedir. Böylelikle ilk 10’da yer alan 8 Avrupa ülkesinin dışında Kanada Kuzey Amerika, Avustralya da Okyanusya kıtasından listeye girmektedir. 11. sırada yer alan İsrail, Orta Doğu ve Kuzey Afrika coğrafyasından listeye en üst sıradan giren ülke olarak dikkat çekmektedir. Listede İsrail’i, Kosta Rika (12), Yeni Zelanda (13), Birleşik Arap Emirlikleri (14), Panama (15), Meksika (16), Amerika Birleşik Devletleri (17), İrlanda (18), Lüksemburg (19), Venezuela (20), Belçika (21), Birleşik Krallık (22), Umman (23), Brezilya (24), Fransa (25), Almanya (26), Katar (27), Şili (28), Arjantin (29) ve Singapur (30) izlemektedir. İlk 30’a yakından bakıldığında; listede Avrupa ülkelerinin büyük üstünlüğü göze çarparken, Okyanusya ile Kuzey ve Orta Amerika’nın da oldukça başarılı olduğu, Körfez bölgesinin şaşılacak ölçüde iyi durumda olduğu, Asya ve Afrika kıtasının ise arka planda kaldıkları görülmektedir. Asya’dan listeye girebilen tek ülke Singapur olurken, Afrika’dan hiçbir ülke ilk 30’a girememiştir.

Listede son 10 sırayı alan ülkeler ise şöyle sıralanmıştır; Senegal, Suriye, Komoros, Gine, Tanzanya, Ruanda, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Benin ve Togo (en kötü durumdaki). Anlaşılabileceği üzere, fakirlik ve siyasal istikrarsızlık ortamındaki Afrika ülkeleri ile iç savaş yaşayan Suriye listede en alt sıralarda yer almaktadırlar.

Türk devletlerine bakıldığındaysa; listede en üst sırada yer alan ülke Kazakistan (57. sırada) olurken, Türkmenistan 59., Özbekistan 60., KKTC (North Cyprus) 69., Türkiye 77., Kırgızistan 89. ve Azerbaycan 116. sırada yer almışlardır. Bu da Türk Cumhuriyetlerinin bu konuda yeterince başarılı olamadıklarını göstermektedir.

2013 Küresel Mutluluk Endeksi bölgesel değerlendirme

Bölgesel/kıtasal açıdan bir değerlendirme yapıldığında; Kuzey Amerika kıtasının yaşadığı gerilemeye rağmen ilk sırada olduğu, Batı Avrupa’nın ikinci sırada yer aldığı, Latin Amerika ve Karayiplerin de üçüncü sırayı aldığı görülmektedir. Bu üç bölgenin oldukça gerisinde olan diğer bölge/kıtalar arasında en kötü durumda olanlar ise; Sahra-altı Afrika, Güney Asya ve Doğu Asya’dır.

Endeksin genel bir değerlendirmesi yapıldığında; her ne kadar gayrisafi milli hasıla ile mutluluk arasında doğrudan bir bağ kurulamasa da, zenginliğin fazla ve ortalama gelirin yüksek olduğu bölgelerin (Batı Avrupa, Kuzey Amerika), mutluluk endeksinde de en ön sırada olduğu kolaylıkla fark edilmektedir. Yine en mutsuz bölgelerin aynı zamanda en geri kalmış bölgeler (Sahra-altı Afrika, Güney Asya) olması, burada güçlü bir korelasyon olduğunu ortaya koymaktadır.

Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ

[1] Detaylı bilgiler için; http://en.wikipedia.org/wiki/World_Happiness_Report.

[2] Raporun orijinal metnine buradan ulaşılabilir; http://unsdsn.org/wp-content/uploads/2014/02/WorldHappinessReport2013_online.pdf.