Avrupa’nın önemli ülkelerinden İtalya’da, 24-25 Şubat
2013 tarihlerinde Parlamento’nun alt kanadı İtalyan Temsilciler Meclisi’ndeki
630 ve Parlamento’nun üst kanadı Senato’daki 315 sandalye içi yapılan genel
seçimlerin ardından ülkede büyük bir siyasi belirsizlik yaşanıyor. Yakında
görev süresi dolacak İtalyan Cumhurbaşkanı
Giorgio Napolitano’yu ülkenin belirsizlikte kalmaması için özellikle yüksek oy
oranına sahip partileri sorumlu davranmaya davet ettiren[1] seçim sonrasının karamsar
tablosuna şimdi daha yakından bakalım.
Katılımın yüzde 75 dolaylarında
gerçekleştiği seçimler sonucunda; Pier Luigi Bersani liderliğindeki merkez sol
Demokratik Parti’nin [Partito Democratico (PD)] başını çektiği sol seçim
ittifakı “Italia Bene Comune” oyların % 29,5’ini alarak seçimden birinci
çıkarken, seçimde ikinci sırayı İtalya’nın skandallarıyla ünlü sağ siyasetçisi
Silvio Berlusconi’nin liderliğini yaptığı merkez sağ Özgürlük Halkı Partisi’nin
[Il Popolo della Liberta (PDL)] başını çektiği merkez sağ seçim koalisyonu
oyların % 29,1’ini alarak elde etti. “Italia Bene Comune” ve Bersani bu
sonuçlarla Temsilciler Meclisi’nde 340, Senato’da 113 koltuk kazanırken, merkez
sağ seçim koalisyonu ve Berlusconi Temsilciler Meclisi’nde 125, Senato’da ise
117 sandalye ile yetinmek zorunda kaldı. Seçimlerin kuşkusuz en büyük sürprizi,
kurduğu Beş Yıldız Hareketi (MoVimento 5 Stelle) ile toplamda oyların 25,5’ini alan
İtalyan komedyen ve aktör Beppe Grillo gerçekleştirdi. Temsilciler Meclisi’nde
109, Senato’da 54 koltuk elde eden Grillo ve partisi Beş Yıldız Hareketi,
böylelikle olası koalisyon hükümetleri için kritik bir pozisyon elde etti. 2011
yılındaki ekonomik kriz nedeniyle kurulan teknokrat hükümette Başbakanlık
koltuğuna oturan İtalyan ekonomist Mario Monti ise, Sivil Çözüm [Scelta Civica (SC)] adlı partisiyle başını
çektiği “İtalya İçin Monti” seçim koalisyonuyla oyların % 10,5’ini alarak
Temsilciler Meclisi’nde 47, Senato’da 19 sandalyelik bir güç elde etti.[2] Aslında Temsilciler
Meclisi’nde güçlü bir temsil oranı yakalayan Bersani, Senato’da gerekli olan
158 sandalyeye ulaşamadığı için hükümet kuramıyor.[3] Hiçbir siyasal partinin
birbiriyle koalisyon yapmaya yanaşmaması da İtalya’daki krizi çözümsüz hale
getiriyor ve yakın tarihte genel seçimlerin yinelenmesi ihtimalini doğuruyor.
Seçimlerin galibi kuşkusuz sıfırdan
başladığı siyasi kariyerinin henüz başında girdiği seçimlerde oyların dörtte
birini almayı başaran 1948 doğumlu İtalyan komedyen ve aktör Bebbe Grillo oldu.[4] Kariyerine muhasebeci
olarak başlayan ancak 1970’lerde televizyonda
komedi şovları yapmaya başlayan ve siyasetçilere ve sisteme yönelik
eleştirileriyle zaman içerisinde İtalyan halkının kalbini kazan Grillo, seçim öncesinde kendisine
yapılan “palyaço” yakıştırmalarına karşın bugün ülkenin kaderini elinde tutuyor.[5] Grillo seçim döneminde
“Tsunami turu” adı verilen coşkulu mitingler düzenleyerek, “sistem partileri”
olarak değerlendirdiği sol ve sağdaki diğer tüm alternatiflerini acımasızca
eleştirirken, alışılmışın çok dışında bir siyasetçi profili çiziyor.[6] Grillo’nun takipçilerinin
toplandığı siyasal partisi Beş Yıldız Hareketi, ismini Grillo’nun seçmenlerine
verdiği 5 siyasal vaatten almaktadır. Bu 5 siyasal vaat (1) herkese özgür,
sınırsız ve ücretsiz internet bağlantısı, (2) herkes için ücretsiz ve temiz suya
erişim hakkı, (3) ücretsiz toplu taşıma hakkı, (4) çevrecilik ve doğanın
korunması ile (5) sürdürülebilir kalkınmadan oluşmaktadır.[7] Grillo merkez sol ve
merkez sağdan herhangi bir parti ile koalisyon yapma seçeneğini reddederken,
Avrupa Birliği üyeliği ve AB ekonomik önlemleri konusunda da referanduma
gidebileceğini açıklaması Avrupa başkentlerinde ve piyasalarda tedirginlik
yaratmışa benziyor.[8]
Sol-liberter değerleri savunmasına karşın lüks yaşantısı, Ferrari’si ve yatı nedeniyle
Grillo diğer bazı sol çevrelerce de “samimiyetsiz” olarak değerlendiriliyor.[9] Grillo’nun bir internet
blogundan başlayarak siyasal partiye dönüştürdüğü Beş Yıldız Hareketi[10] genel bir değerlendirme
yapmak gerekirse; internet tabanlı hareketler olarak başlayıp, İsveç ve Almanya
gibi ülkelerde partileşerek etkili olmaya başlayan Korsan Partisi hareketlerine
benziyor. Bu tarz hareketlerin temelinde sevimli ancak taşkın bir özgürlük
dürtüsü, yasakçılık ve sansüre yönelik radikal demokrat duruş ve özellikle
internet özgürlüklerinin savunulması konusunda kutsiyet derecesinde gösterilen
itina dikkat çekiyor. Köklü sol çevreler ise bu tarz özellikle gençlik üzerinde
etkili sol-liberter hareketleri, düzgün bir sosyal demokrat iktidar kurmanın
önünde engel olarak görebiliyor. Hakikaten de Grillo’nun Bersani ve merkez
solla koalisyon kurmaya yanaşmaması bu noktada dikkat çekici bir tavır. Ancak
kimileri de Grillo’nun bu tavrını merkezi siyasetin ve hakim sınıfların “sol
eli” konumundaki sosyal demokrat hareketlere atılmış gerçek bir tokat olarak
nitelendiriyor ve Grillo’nun iktidara tek başına yürümesini destekliyor.
İtalyan basının büyük ölçüde
“çözümsüzlük” ve “kilitlenme” olarak değerlendirdiği bu siyasi sürecin nereye
varacağını önümüzdeki günler gösterecek.
Dr. Ozan ÖRMECİ
[1] “İtalya’da Seçimlerin Ardından”,
Akşam, Erişim Adresi: http://news-eu.com/haber/5867-italya39da-secimlerin-ardindan.html, Erişim Tarihi: 04.03.2013.
[8] “A Jester No More, Italy’s Gadfly of Politics Reflects a Movement”, New York Times, Erişim Adresi: http://www.nytimes.com/2013/03/04/world/europe/beppe-grillo-italys-gadfly-reflects-a-movement.html, Erişim Tarihi: 04.03.2013.
[8] “A Jester No More, Italy’s Gadfly of Politics Reflects a Movement”, New York Times, Erişim Adresi: http://www.nytimes.com/2013/03/04/world/europe/beppe-grillo-italys-gadfly-reflects-a-movement.html, Erişim Tarihi: 04.03.2013.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder