2014 Endonezya Başkanlık Seçimleri

Dünyanın en kalabalık Müslüman nüfusa sahip ülkesi olan Endonezya’da Başkanlık seçimleri 9 Temmuz’da yapılacak. Bu yazıda Endonezya Başkanlık seçimleri hakkında bazı temel bilgileri sizlere özetleyeceğim.

Güneydoğu Asya ve Okyanusya’da yer alan bir ülke olan Endonezya, 17.508 adadan oluşur ve 250 milyon civarında nüfusuyla dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesi ve aynı zamanda en kalabalık Müslüman ülkesidir.[1] Endonezya halk tarafından seçilmiş meclisi ve Devlet Başkanı ile bir Cumhuriyet rejimidir. Ülkenin başkenti Cava adasındaki Cakarta (Jakarta) şehridir. Sınır komşuları ise Papua Yeni Gine, Doğu Timor ve Malezya’dır. Diğer komşu ülkeleri Singapur, Filipinler, Avustralya ve Andaman ve Nikobar adalarıdır. Endonezya ASEAN’ın kurucu üyelerinden olup, G20’nin de üyesidir.

Uzun yıllar Suharto liderliğinde kalan Endonezya’da, iç savaşlar ve askeri darbeler nedeniyle rejim istikrarının sağlanması ancak 2000’li yıllarda mümkün olabildi. Çarşamba günü yapılacak seçim ise ülkede Suharto sonrası dönemdeki 3. seçim olacaktır. 1998 yılında “Yeni Düzen” adı verilen 32 yıllık Suharto rejiminin çökmesiyle, 2004 yılına kadar ülkede B.J. Habibie, Abdurrahman Wahid ve ilk Devlet Başkanı Sukarno’nun kızı Megawati Sukarnoputri Devlet Başkanlığı görevinde bulunmuşlardır.[2] 2001-2004 döneminde Megawati hükümetinde Siyaset ve Güvenlik İşlerinden Sorumlu Koordinatör Bakan olarak görev yapan ve Suharto döneminde ordunun reformcu bir generali olarak ön plana çıkan Susilo Bambang Yudhoyono, 2004 yılında yapılan ilk demokratik seçimlerde Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Yudhoyono 2009 yılında yeniden seçilmeyi başarmış ve koltuğunu bugüne kadar korumuştur. Ancak anayasa gereği Yudhoyono üçüncü kez aday olamadığı için Çarşamba günü yapılacak seçimlerde koltuğunu devredecektir.[3]

Çarşamba günkü seçimlerde iki aday yarışacaklardır. Bunlardan ilki daha reformist bir görüntü sergileyen ve işadamı iken siyasete girip Cakarta valiliği yapmış olan 1961 doğumlu PDI-P (Endonezya Demokratik Mücadele Partisi) adayı Joko Widodo’dur.[4] Halka yakın ve mütevazı bir görüntü sergileyen Widodo, seçim kampanyası döneminde küçük ve orta ölçekli işletmelere dayalı bir kalkınma modelini savunurken, özellikle yolsuzlukla mücadele konusunda keskin mesajlar vererek beğeni toplamıştır.[5] Endonezya seçim sistemi gereği Başkan adayı ile beraber Başkan Yardımcısı da kampanyada aktif görev üstlenmektedir. Widodo’nun yardımcısı ise eski Başkan Yardımcılarından Jusuf Kalla’dır.

Joko Widodo

Widodo’nun rakibi ise Gerindra (Büyük Endonezya Hareketi Partisi) adayı emekli general Prabowo Subianto’dur.[6] 1951 doğumlu olan Subianto[7], asker kökenli olmasının da etkisiyle dış politikada daha şahin bir görüntü çizmekte ve askeri gücün önemine dikkat çekmektedir.[8] Subianto’nun Başkan Yardımcısı adayı ise eski Ekonomi Bakanı Hatta Radjasa’dır.[9]

Prabowo Subianto

Son anketlere göre Subianto, başlarda yüzde 30’u bulan farkı kapatmış ve rakibiyle arasındaki mesafeyi yüzde 5’lere kadar düşürmüştür.[10] Bu nedenle seçimlerin büyük bir rekabete sahne olması beklenmektedir. Seçimlerin genel bir değerlendirmesi yapıldığınsa ise, adayların dış politik tercihlerinin net bir görüntü vermemesine karşın Endonezya ve daha birçok Güneydoğu Asya ülkesinde ABD-Çin Halk Cumhuriyeti’nin artan jeopolitik rekabeti nedeniyle seçimlerin çok önemli hale geldiğini söylemek mümkündür. Bu noktada Subianto daha militarist duruşuyla, sanki ABD’ye daha yakın ve Çin için daha büyük sorunlar üretebilecek bir lider gibi görüntü vermektedir. ABD'nin son dönemde Asya'da gerçekleşen Avustralya ve Japonya'daki seçimlere gösterdiği ilgi hatırlanırsa, Endonezya'daki seçimlerin de önem kazandığı kısa sürede fark edilecektir. Endonezya seçimlerinden etkilenebilecek bir diğer ülke de Avustralya'dır. Bu ülke kaynaklı yoğun göçmen nüfusuna ve kaçakçılık faaliyetlerine sahne olan Avustralya, bu nedenle seçimleri yakından takip edecektir.

Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ

---

[1] “Endonezya”, Vikipedi, Erişim Tarihi: 07.07.2014, Erişim Adresi: http://tr.wikipedia.org/wiki/Endonezya.

[2] “Bilgi Notları – Endonezya Tarihi”, Türkiye Cumhuriyeti Cakarta Büyükelçiliği, Erişim Tarihi: 07.07.2014, Erişim Adresi: http://cakarta.be.mfa.gov.tr/ShowInfoNotes.aspx?ID=185935.

[3] "Indonesian presidential election, 2014", Wikipedia, Erişim Tarihi: 07.07.2014, Erişim Adresi: http://en.wikipedia.org/wiki/Indonesian_presidential_election,_2014.   

[4] “Joko Widodo”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 07.07.2014, Erişim Adresi: http://en.wikipedia.org/wiki/Joko_Widodo.

[5] “Indonesia presidential election explained”, BBC, Erişim Tarihi: 07.07.2014, Erişim Adresi: http://www.bbc.com/news/world-asia-28167596.

[6] “Indonesia presidential election explained”, BBC, Erişim Tarihi: 07.07.2014, Erişim Adresi: http://www.bbc.com/news/world-asia-28167596.

[7] “Prabowo Subianto”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 07.07.2014, Erişim Adresi: http://en.wikipedia.org/wiki/Prabowo_Subianto.

[8] “Indonesia presidential election explained”, BBC, Erişim Tarihi: 07.07.2014, Erişim Adresi: http://www.bbc.com/news/world-asia-28167596.

[9] "Indonesian presidential election, 2014", Wikipedia, Erişim Tarihi: 07.07.2014, Erişim Adresi: http://en.wikipedia.org/wiki/Indonesian_presidential_election,_2014.   

[10] “Indonesia presidential election explained”, BBC, Erişim Tarihi: 07.07.2014, Erişim Adresi: http://www.bbc.com/news/world-asia-28167596.