Fransa’da 22 Mart’ta ilk turu yapılan yerel seçimler, sağın büyük
zaferiyle sonuçlandı. 29 Mart’ta düzenlenecek olan ikinci turda, birçok seçim bölgesinde önceki
Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin lideri olduğu merkez sağ Halk Hareketi
Birliği (UMP) ile Marine Le Pen’in lideri olduğu aşırı sağ Ulusal Cephe (FN)
partisinin adayları yarışacaklar. Kesinleşmiş ilk tur sonuçlarına göre; UMP ve
sağ koalisyon toplamda % 32 oy alırken, ikinci sırada yer alan FN % 25 ve üçüncü olan
Cumhurbaşkanı François Hollande ve Başbakan Manuel Valls’ın partisi PS (Fransız
Sosyalist Partisi) % 22 oy oranına ulaştılar.[1]
Son yıllarda Fransa’da -özellikle Avrupa Parlamentosu seçimleri bağlamında- eleştiri konusu yapılan[2]
seçime katılım oranı ise, ilk turda yüzde 51 düzeyini bularak, 2011 yerel seçimlerine
göre kayda değer oranda yükseldi.[3]
Seçim sonrasında Başbakan Manuel Valls ve sosyalist liderler, bunun ağır
bir yenilgi olmadığını ve partilerinin beklenenden daha iyi bir performans
gösterdiğini söylediler. Aşırı sağ Ulusal Cephe’nin yükselişi karşısında solu
birleşmeye çağıran Valls, Ulusal Cephe lideri Marine Le Pen tarafındansa derhal
istifaya davet edildi. Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından, Sosyalist Parti adaylarının ikinci tura kaldığı bölgelerde Ulusal Cephe ile seçim ittifakı
yapmayı reddeden Sarkozy ise[4],
sol ve aşırı sağ arasına sıkıştırılan Fransız seçmeni için yeniden bir umut
haline geldi. 2015 yerel seçimleri ilk tur sonuçlarına göre artık rahatlıkla
söyleyebiliriz ki; Sarkozy, hakkında açılan davalardan kurtulup aday olabilirse,
2017 Fransa Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin net favorisi haline gelmiştir. Zira lüks
vergisi, ekonomik durgunluk ve artan işsizlik, Charlie Hebdo saldırısı
sonrasında açıkça ortaya çıkan Fransa’nın güvenlik politikalarındaki zaafiyet gibi
sorunlar nedeniyle iktidardaki Sosyalist Parti ve Cumhurbaşkanı Hollande,
ülkede ağır eleştirilere maruz kalmaktadır. Hollande’ın bir daha aday olup olmayacağı
bilinmemekle birlikte, güvenlikçi bakış açılarına yatkınlığı nedeniyle sol
kesimde “Küçük Sarkozy” eleştirilerine maruz kalan Başbakan Valls da, PS adına
iyi bir aday haline gelebilir. Ancak 2017 yılındaki bu seçimlerde, solcuların başarı
şansı gerçekten zayıf gözükmektedir. Dolayısıyla, 2017 yılındaki seçimlerde
Sarkozy’nin esas rakibinin, aşırı sağın lideri Marine Le Pen olacağı iddia
edilebilir.
Bu noktada Marine Le Pen’in son
yıllardaki istikrarlı çıkışının nedenlerine göz atmakta fayda var. Öncelikle, çoğu
Müslüman ve Afrikalı olan 12 milyon göçmenin yaşadığı Fransa’da, son yıllarda iyice artan ve sokağa yansıyan ekonomik
sorunlar, benzer ülkelerde olduğu gibi kuşkusuz Fransa'da da seçmeni öfkelendirmekte ve
milliyetçi fikirlerin yükselmesine yol açmaktadır.[5]
Bu durum, kuşkusuz en çok Fransızların milliyetçi duygularını kabartan coşkulu konuşmalar yapan Marine Le Pen ve aşırı sağcı partisine yaramaktadır. Bir diğer
önemli neden ise, Le Pen’in karizmatik şahsiyeti ve ideolojik olarak da partisini merkez sağa
yanaştırmayı başarmasıdır. Irkçı ve anti-semitik fikirleri savunan babası Jean-Marie
Le Pen’in aksine, partide Louis Aliot ve David Rachline gibi Yahudi kökenlileri
üst noktalara taşıyan Marine Le Pen, eşcinsel olduğu iddia edilen parti yöneticisi
Florian Philippot’u da savunarak, klasik bir aşırı sağcı lider olmadığını herkese ispatlamıştır.[6] Aşırı
sağcı olarak adlandırılmasına karşın, yalnızca Cumhuriyetçi değerleri savunduğunu söyleyen
Le Pen, Fransız Müslümanlarını radikal İslamcılardan ayrıştırarak, bu konuda da
aşırı sağ adına önemli bir açılım yapmış ve kamuoyunda takdir toplamıştır. Le
Pen’in, “İslamiyet ve laikliğin birbirleriyle örtüşebileceğini Fransız Müslümanları
dünyaya göstermelidir” şeklinde Al Jazeera’ye verdiği demeç, oldukça dikkat
çekmiş ve sempati yaratmıştır.[7]
Le Pen’in rakiplerine göre daha genç olması ve klasik Fransız algısına uygun
fiziği de, kuşkusuz onun adına önemli bir avantajdır. Zaten Le Pen’in sorunu, kendisinden
ziyade, partisine mensup olan aşırıcı bazı kişilerdir. Örneğin, yakın geçmişte Ulusal
Cephe adına aday olan Anne-Sophie Leclere, Facebook hesabından Sosyalist Partili
Afrika kökenli Bakan Christiane Taubira’yı maymuna benzeten fotomontaj bir
resim yayınlaması nedeniyle mahkeme tarafından tazminat ödemeye mahkum olmuştur.[8]
Le Pen’in, 2017 seçimlerinde başarılı olabilmek için, partisini Müslümanlar ve
Afrikalılarla savaştaymış gibi gösteren bu aşırıcı isimleri ve ırkçı
düşünceleri partiden temizlemesi gerekmektedir.
Sonuçta ikinci turda ne olursa olsun, 2015 Fransa yerel seçimleri, 2017
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin çok büyük bir ihtimalle merkez sağ UMP adayı (muhtemelen
Sarkozy) ve aşırı sağ FN’nin adayı olacak Marine Le Pen arasında geçeceğini
göstermektedir. Geçmişte Jean-Marie Le Pen karşısında istemeyerek de olsa Jacques
Chirac’a oy veren Fransız solcuları, 2017 seçimlerinde de Sarkozy’ye oy vermek
gibi enteresan bir tercih yapmak zorunda kalabilirler. Bu durumda, Sarkozy kolaylıkla yeniden Cumhurbaşkanı seçilebilir. Ancak Sarkozy nefretini bir dönem ideoloji haline getiren Fransız solu seçimlerde pasif kalırsa, Marine Le Pen'in Cumhurbaşkanlığı için önü açılabilir.
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
[1] “France local elections:
Conservatives hold off National Front”, BBC,
Erişim Tarihi: 24.03.2015, Erişim Adresi: http://www.bbc.com/news/world-europe-32006268.
[2] Braconnier, Céline &
Dormagen, Jean-Yves Dormagen (2014), “Ce que s’abstenir veut dire”, Le Monde Diplomatique, Erişim Tarihi:
24.03.2015, Erişim Adresi: http://www.monde-diplomatique.fr/2014/05/BRACONNIER/50381.
[3] “Elections départementales : la
droite en tête devant le FN, qui fait « le meilleur score de son histoire »”, Le Monde, Erişim Tarihi: 24.03.2015,
Erişim Adresi: http://www.lemonde.fr/elections-departementales-2015/article/2015/03/22/departementales-large-victoire-de-la-droite-qui-devancerait-le-fn_4598782_4572524.html#YELcpjM3JXTT8AfQ.99.
[4] “Sarkozy denies far-right Le Pen
victory in French polls”, Yahoo! News,
Erişim Tarihi: 24.03.2015, Erişim Adresi: http://news.yahoo.com/france-goes-polls-national-front-ascendancy-092853406.html.
[5] Araz, Gizem (2014), “Marine Le
Pen’in Önlenemez Yükselişi”, Uluslararası
Politika Akademisi, Erişim Tarihi: 24.03.2015, Erişim Adresi: http://politikaakademisi.org/marine-le-penin-onlenemez-yukselisi/.
[6] Zaretsky, Robert (2015), “Dancing
With the Le Pens”, Foreign Policy,
Erişim Tarihi: 24.03.2015, Erişim Adresi: http://foreignpolicy.com/2015/03/20/dancing-with-the-le-pens-france-local-elections-reality-television/.
[7] Zaretsky, Robert (2015), “Dancing
With the Le Pens”, Foreign Policy,
Erişim Tarihi: 24.03.2015, Erişim Adresi: http://foreignpolicy.com/2015/03/20/dancing-with-the-le-pens-france-local-elections-reality-television/.
[8] “Taubira comparée à un singe : 9
mois de prison pour une ex-candidate FN”, L’OBS,
Erişim Tarihi: 24.03.2015, Erişim Adresi: http://tempsreel.nouvelobs.com/justice/20140715.OBS3755/taubira-comparee-a-un-singe-une-ex-candidate-fn-condamnee-a-9-mois-de-prison.html.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder